Fehmi Lladrovci e Xhevë Krasniqi - Lladrovci

FEHMI E   XHEVË LLADROVCI
MARTIRË TË GDHENDUR NË MEMORIEN E KOMBIT

nga Eugen SHEHU

Dardania e moçme ende sot ruan krenarinë e luftërave të kalura. Jo se i ka dashur luftërat. Askurrë! Jo se i ka parapëlqyer përrenjtë e gjakut. Askurrë! Por asesi nuk ka mundur të durojë stuhi e rrebeshe që, janë ngutur të ndalin turravrapin e lirë të shqiponjës.Fusha e Kosovës në lindje, rrafshi i Dukagjinit në perëndim, malet e Gloeshit dhe Cerralevës në jug,mali Mokran në veri. Brenda kësaj gjeografie përthyese jeto në gjenerata, populli i Drenicës së sotme, pasardhës të denjë të dardanëve në shekuj të kaluar. Sa herë në Dardaninë e lashtë kanë rënë tupanët e kushtrimit, i madh dhe i vogël, burra e gra kanë ngarendur me klithmë lirie. Ky amanet ka mbetur deri në ditët e sotme.

Fehmi Lladrovci

Edhe në ditët më të errëta të fundshekullit që lamë pas, edhe në ato momente kur makina e dhunës serbe rrënonte gjithçka që gjente përpara banorët e Drenicës nuk e ndalën vrapin drejt lirisë. Vrapi i tyre ishte shkrepëtim në natën e stuhisë, shkrepëtim që ndriçonte horizontet ngadhnjyes të shpresës.Në këtë turavrap drejt lirisë, padyshim kujtesa e Drenicës do të ruaj të pashuar kujtimin e Femi e Xhevë Lladrovcit.Ashtu sikundër 7 decenie më parë Shotë dhe Azem Galica do të shkruanin epopenë e lavdishme të lirisë në male të Drenicës dhe krejt Kosovës martire, edhe Xhevë e Femi Lladrovci do të përcillnin mesazhet e mbijetesës epokale të popullit të Kosovës, ndaj dhunës makabre të Serbisë së Millosheviçit.

Po kush ishin këta burrë e grua, krushq të lirisë së madhe të shqiptarëve? 

Fehmi Lladrovci pat lindur në Gllogovcin e Drenicës, në vitin 1950. Të parët e derës së madhe të Lladrovcëve, ishin njohur jo vetëm në Drenicë por në krejt Kosovën për luftrat e paepura ndaj okupatorit serb. Burrat e kësaj kulle do të ishin mbështetj kryesore lëvizjes nacionaliste të udhëhequr nga Shaban Polluzha, e asaj lëvizjeje që ka hyrë në analet e historisë si lëvizja e parë antikomuniste që nuk mund të pajtohej, me parimet ortodokse të internacionalizmit proletar. Fehmiu i vogël do të rritej përmes legjendave të kaluara si edhe shtypjes sistematike që Beogradi ushtronte ndaj viseve në Kosovë dhe Maqedoni shqiptare. Asi do të merrte mësimet e para në Gllogovc ndërsa më pas në Prishtinë.

Në fillim të viteve 70 të shekullit që lam pas, ngase rezultatet në shkollë i pati të shkëlqyera, Femi Lladrovci ndjek studimet në Universitetin Politeknik të Zagrebit. Këtu, ai do të binte në kontakt edhe me studentë të tjerë nga viset e Kosovës, në mëndjet dhe zemrat e të cilëve ishte zgjuar ideja emblematike e pavarësisë së Kosovës, si dhe bashkimi i saj me shtetin amë. Por me këtë realitet nuk mund të pajtohej asesi Beogradi, i cili nuk i kurseu në asnjë rast masat represive në mënyrë të veçantë ndaj inteligjencës shqiptare. ``Këto rrethana dhe faktorë të tjerë kishin si qëllim strategjik që të ushtronin dhunë permanente ndaj shqiptarëve, me qëllim të pastrimit etnik të Kosovës dhe të viseve të tjera. Rredhimisht me metoda të interpretimit arbitrar dhe selektiv të normave të legjislacionit penal, vepra e cila kryhej nga shqiptarët, konsiderohej si vepër penale e rëndë, si vepër e rrezikimit kundërevolucionar të rregullimit shoqëror dhe të sigurisë së vendit, siç emërtohej në nenin 114 të ligjit penal të Jugosllavisë, në Kosovë, në Maqedoni dhe në jug të Serbisë``(``Çështja e Kosoves një problem historik dhe aktual`` Tiranë 1996, faqe 316)

Por për studentin e Gllogovcit nuk do të kishte barrikada. Ai e pati kuptuar se uragani i lirisë së kombit të vet ishte zgjuar diku, në kujtesë të këtij kombi dhe herët a vonë ai do të rrekej të derdhej nëpër brigjet e Kosovës martire duke fshirë çdo gjurmë të mureve që ndanin shqiptarët. Ndër të parët student të Politeknikumit të Zagrebit, Fehmi Lladrovci do të fliste për pavarësinë e Kosovës, për të drejtat e mohuara të saj, për shpresën e madhe se studentët kosovarë nuk do ta duronin gjatë, natën e urryer të sundimit të Beogradit. Nismëtar i formimit të një grupi ilegal me studentë të tjerë shqiptarë, Femi Lladrovci do të ndikonte me idetë e tij edhe në mendjet e dhjetra studentëve të tjerë.

Arsenali i terrorit shtetëror serb, vepronte tanimë nën maskën e ligjit dhe të shtetit. Fehmi Lladrovci fillimisht thërritet nga policia sekrete jugosllave në Zagreb, e cila e merr në pyetje rreth veprimtarisë së tij nacionaliste. Por kur studenti trim i përgjigjet prerë dhe i sigurtë se çdo veprim i tij nuk ka lidhje me Beogradin, përkundrazi kërkon që Kosova të shpallet Republikë me vete , ashtu sikundër Republikat e tjera nën Jugosllavi, atëhere strategjia zyrtare antishqiptare del në pah me forcën e vet më të verbër. Në këtë mënyrë , në aktgjykimin e gjyqit të Zagrebit, pikërisht për Fehmi Lladrovcin, prokuroria kërkon burgimin e tij 10 vjet ngase`` ka kërkuar që Kosova të jetë Republikë , të ketë flamurin e vet, duke pohuar me gojën e vet se pozita e shqiptarëve në Kosovë lë shumë për të dëshiruar, nëse krahasohet me pozitën e popujve të tjerë të Jugosllavisë.``

Burgjet e Jugosllavisë janë një faqe tjetër e tmerrit që vinte prej politikave shovene dhe dhunuese të Beogradit. Qindra e mijra studentë apo nxënës të Kosovës, të dënuar në vitet 1980 –1990 do të jetonin një kalvar të pafund vuajtjesh e dramash të mënxyrshme. Fehmi Lladrovci fillimisht do të dërgohej në burgun famëkeq të Gjilanit e mandej në Stara Gradishka e Gospiq.Ndonëse mbi të u ushtruan dhunë fizike dhe psiqike e pafund, ndonëse nuk u la të takohej për vite me radhë me pjestarët e familjes,
Fehmi Lladrovci askurrë nuk u ligështua. Me trup atleti, me atë zemrën e madhe , me sigurinë në ardhmërinë e Kosovës dhe të krejt viseve shqiptare, burri i Gllogovcit do të duronte dhunën policore serbe, ashtu sikundër mali duron vetëtimat dhe gjëmimet e dimrit. Në fillim të vitit 1993 del nga burgjet famëkeqe jugosllavë dhe shkon në Drenicën e vet të dashur. Por në të vërtet Drenica e tij, sikundër e gjithë Kosova martire, qe shndrruar në një burg të madh. Nuk mund të flisje hapur, nuk lejohej, flamuri kuqezi, nuk lejoheshin këngët shqipe. Liria e munguar e brengosi akoma më shumë Femi Lladrovcin i cili sidoqoftë nuk mund të ndalte përpjekjet e veta për ardhmerinë e Kosovës. Por bie sërish në sy të policisë së fshehtë të Beogradit. Kur këta e thërrasin rreth disa shprehjeve të hapura që pat përdorur në fshat , Femi Lladrovci e kupton se për të ishin hapur të tjera fletë dosjesh e të tjera dyer- burgjesh. Ka qënë kjo arësyeja që me ndihmën e dy - tre miqve të vet , fshihet për pak ditë e më pas arrastiset në Republikën Federale Gjermane.

Këtu nis të punojë në punë nga më të rëndomtat, duke dashur t`i vijë në ndihmë edhe famijles , atje në Gllogovcin e largët, në Drenicën rrethuar prej ujqish serbë. Ai e dinte se familja e tij ( qysh kur vuante dënimin në burg) ishte në qëndër të vemendjes së policisë serbe ndaj përpiqej të zbuste varfërinë sadopak , duke dërguar fshehtas ndonjë të hollë , të kursyer në metropolin gjerman . Sidoqoftë lëvizja kosvare për pavarësi tani ishte rritur dhe në botën e qytetëruar grupet e djemve dhe burrave të Kosovës vepronin plot kurajë jo vetëm duke dashur të nxisnin opinionin ndërkombëtar por edhe duke mbledhur ndihma në mjete monetare dhe materiale për t`i dërguar në Kosovë.

Xheva e Fehmiu

Në vazhdën e rezistencës mbarëkombëtare, dihet tanim se falë qëndresës heroike , deputetët shqiptarë të Kuvendit të Kosovës , më 2 korrik 1990 patën shpallur deklaratën që e shpallnin Kosovën njësi federale të Jugosllavisë .Po kështu , në vjeshtën e vitit 1991 Kuvendi i Kosovës bëri referendumin , në të cilin shumica absolute e popullsisë u deklarua për Kosovën shtet sovran dhe të pavarur. Fehmi Lladrovci së bashku me intelektualë të tjerë në Gjermani , u bë gjatë kësaj kohe një strehë e sigurtë e mjaft prej deputetëve dhe politikanëve kosovarë, të cilët e shtrinë lëvizjen e tyre mbarëkombëtare edhe në rrethet përparimtare evropiane , duke dëshmuar me fakte konkretë mbi dhunën dhe terrorin sistematik që Beogradi pati ushtruar dhe kërkonte të ushtronte ndaj viseve të Kosovës dhe Maqedonisë shqiptare.

Në dihmën e drejtpërdrejt të Fehmi Lladrovcit dhe miqve të tij në Gjermani , u shkolluan disa djem nga Drenica në Perëndim dhe u mbajtën me të holla mësues të gjuhës shqipe , të cilët shkonin kullë më kullë , deri në fshatrat më të largët për të ndriçuar atje vatrat me pishtarin e shqiptarizmës. Në këto vite vuajtjesh pafund, në këto vite të ëndrrave të mëdha, burri i Gllogovcit lidh jetën me njërën prej zanave kosovare , me Xhevë Avdyl Krasniqin . Një dashuri e pakufishme për Kosovën martire , për lirinë e saj , e ka shtyrë këtë Shotë të re të Drenicës , të bashkojë jetën dhe fatin e saj me Femiun.

Xheva Krasniqi-Lladrovci

Xhevë Krasniqi ( Lladrovci) pati lindur në vitin 1955 në fshatin Drenovc të Malishevës. Ati i saj, Avdyli si edhe të afërm të tjerë patën luftuar kundër okupatorit serb, për të aderuar më pas në lëvizjen e shquar të organizatës Nacional - Demokratike Shqiptare, e cila frymëzohej prej parimeve të Dekalogut të Ballit Kombëtar. Xheva pati shfaqur qysh herët dashuri e përkushtim për dije, ndaj dhe prindërit bënë çmos që vajza e tyre të shkollohej. Mbas mësimeve të para në vendlindje , Xheva vazhdoi studimet në Prishtinë ku mbaron me rezultate shumë të larta degën gjuhë –letërsi. Pas mbarimit të studimeve të larta ajo dërgohet si mësuese letërsi e ne gjimnazin e Kievës.

Këtu, së bashku me dashurinë për librin shqip, Xheva do t`u mësonte nxënësve të saj dashurinë e shtrenjte për lirinë e trojeve amëtare. Ka qënë kjo arësyeja që policia e fshehtë jugosllave ndjek hap pas hapi veprimtarinë atdhetare të Xhevë Krasniqit dhe në mesin e viteve 80 të shekullit që lamë pas, mësuesja trime Xhevë Krasniqi, pushohet nga puna me motivacionin se `` ka kryer veprimtari të hapura që bien ndesh me kushtetutën e R.S.F të Jugosllavisë.`` Pas këtij akti për Xhevë Kasniqin dhe familjen e saj ishte e kuptueshme që ishin të hapura portat e burgjeve. Ndaj bija e Drenovcit merr rrugët e mërgimit pa iu dridhur aspak qerpiku, duke patur kurdoherë në zemër dhe në mendje dashurinë e vyer të nxenësve të vet.

Fehmi Lladrovci e Xheva Krasniqi-Lladrovci

Fehmiu dhe Xheva u fejuan në 20 shtator 1985, 45 ditë para arrestimit të Fehmiut. Pas arrestimit Fehmiu dënohet me 10 vjetë burg. Kur Xheva e viziton për herë të parë në burgun e Lepogllavës Fehmiu i thotë-”Mati hesapet. Shikoji punët...Për mua je e lirë…” -“Kurrë se kisha pritë prej teje o Fehmi Lladrovci…I përgjigjet Xheva. Kurrë.Kurrë!. Jo 10 vjetë, por edhe 100 vjetë të dënohesh unë jam me ty…Nuk të lëshoj kurrë.” Pas këtij dialogu në burg ata e vendosën, Xheva do të shkonte të jetonte në Drenicë, në familjen e Fehmi Lladrovcit.

Në fillim të vitit 1998, Fehmiu vendos të kthehet në vendlindje. Ai e kupton se lisi i fortë e ka vendin e vet, aty në ballë të stuhisë, duke iu bërë krahë i shëndosh jo vetëm familjes, por në radhë të parë lëvizjes mbarëkombëtare të Kosovës për liri. Nërkaq lëvizja nacional-shoviniste serbe ishte në apogjeun e saj. Energjitë rrënimtare të kësaj lëvizje po rrekeshin çdo ditë e më shumë të frymëzonin një varg `` akademikësh `` serb të përgatisnin turli teorish e mashtrimesh, duke dashur t´i riktheheshin lavdisë së dikurshme të Serbisë së Vjetër. Madje ata e patën gjetur edhe udhëheqësin e lëvizjes që do të viktimizonte një popull të tërë . Cinizmi i politikës serbo –sllave ishte shfaqur madje edhe publikisht.Duke folur për kreun e shovinizmit serbomadh Milosheviçin, shtypi shkruante tekstualisht; `` Ai është një shfaqje e re në jetën e Serbisë, njeri i cili e ka artikuluar zemërimin e popullit duke e shdërruar në aksion politik.`` Gazeta ``Borba`` Beograd 30 qershor 1989, faqe 6)

Hamez Jashari

Në pranverën e vitit 1998 në Drenicë e vise të tjera të Kosovës u panë grupe të organizuar të guerrileve shqiptarë. Qëndresa epokale e Jasharajve dhe shfaqja e luftëtarëve me uniformën e UÇK-së, tregonte se shqiptarët jo vetëm nuk mund të pajtoheshin me dhunën e Beogradit por brenda tyre, brenda dhimbjes së madhe, po gjallonte vullkani i urrejtjes shekullore ndaj poshtërimeve serbosllave. Fehmi Lladrovci, në krye të luftëtarëve të UÇK-së në Lladrovc e më gjërë, kishte mundur të përgatiste dhjetra djem jo vetëm nga ana fizike por në mënyrë të veçantë nga ana psikologjike, pasi edhe pse ata ishin vetëm një grusht djemsh, do të luftonin pa u friguar ndaj makinës ushtarake serbe. Me atë vështrimin burrëror, me zërin e trashë e babaxhan, Fehmi Lladrovci, më shumë se një ushtarak epror, do të ngjante me një vëlla të madh të rrahur prej stuhive te jetës.

Në qershorin e vitit 1998 në afërsi të Lladrovcës, një repart special i ushtrisë jugosllave kërkonte të vendosej në fshehtësi aty. Fehmiu lajmërohet menjëhërë dhe në bazë të sinjaleve të vendosura qysh më parë, trupa e UÇK-së është e gatshme për luftim. Intuitiv nga natyra,Fehmiu vëzhgon me kujdes situatën. Ndërkaq nga komanda eprore ka ardhur urdhëri që reparti serb të goditet menjëherë dhe të mos lejohet pozicionimi i tij në atë zonë pasi mund të shërbente për efekte strategjike. Femi Lladrovci si një zbulues i talentuar, afrohet pranë patrullës serbe dhe hap zjarr i pari. Reth 40 minuta vazhdon një shkëmbim zjarri i fuqishëm dhe paskëtaj serbët largohen.`` Të drejtuar nga eprori Fehmi Lladrovci, trupat e UÇK-së u japin mësim serbve`` thuhet në njoftimin që Shtabi i UÇK-së dërgon në Tiranë. ( Arkivi i Ministrisë së Mbrojtjes, Tiranë, Fondi`` Kosova`` 16 qershor 1998)

Për hirë së vërtetës, vlen të thuhet se kur grupet e luftëtarëve të UÇK-së u organizuan dhe filluan luftimet me pikësynime të qartë politikë dhe ushtarakë, Beogradi ndërmori një nismë shumë djallëzore. Pikërishtë aty ku ishte hasur qëndresa e UÇK-së, Milosheviçi dhe emisarët e tij të turpit dërgonin forca të mëdha ushtarake dhe mjetë të blinduara duke djegur, shkatërruar e bërë rrafsh fshatra të tërë. Politika dhe strategjia e `` tokës së djegur`` në thelb, përpiqeshin të fusnin në armiqësi popullin kosovar me luftëtarët e UÇK-së.Por në këtë rast dhelpëria serbe nuk fuksionoi siç duhet. Populli i Kosovës e dënoi dhe urreu më shumë dhunën serbe duke u bashkuar rreth luftëtarëve të UÇK-së si e vetmja alternativë për pavarësinë e vet dhe realizimin e aspiratës shekullore të lirisë.

Në korrikun e vitit 1998, Beogradi ndërrmori një tjetër ofensivë, në ato vise të Kosovës ku prania e UÇK-së ishte më e dukshme. Madje shtypi i Beogradit nuk nguroi të citonte me cinizëmin e vet karakteristik se brenda dy- tre javëve do të zhdukte edhe të fundit ushtar të UÇK-së. Përballë kësaj mësymje Shtabi i Përgjithshëm i UÇK-së vendosi që djemtë kosovarë të tërhiqeshin duke e goditur armikun në vende të ndryshme si dhe duke marrë në mbrojtje popullsinë e pafajshme. Në krye të Brigadës 114 të UÇK-së, Fehmi Lladrovci do të përballonte për javë të tëra një varg sulmesh të forcave serbe, duke rrëfyer jo vetëm aftësitë e tij organizuese dhe lufarake, por sidomos besimin e madh në mundjen e bishës sllave.Tashmë breshërisë së automatikut të tij në beteja i përgjigjeshin qindra armë të tjera dhe qindra luftëtarë të UÇK-së shkonin pas komandatit të tyre si shkrepëtima.

Altoparlantët e prishur të Beogradit, për kinse zhdukje totale të forcave të UÇK-së, tanimë po heshtnin dita – ditës.Në vjeshtën e parë të vitit 1998, Shtabi i Përgjithshëm i UÇK-së kontrollonte me shumë se 70 përqind të gjithë te territorit të Kosovës, madje luftëtarët e sprovuar të UÇK-së po mirrnin konsiderata të lavdërueshme edhe nga forcat përparimtare ndërkombëtare. Morali i shovinistëve serb po binte dita ditës. Robi serb Shevko Jahiroviq, deklaronte midis të tjerave: `` Për ushtarakët serb që frikësoheshin në aksionet kundër shqiptarëve kishte ndëshkime makabre. Ndërsa për të tjerët që komanda dyshonte u kërkohej si provë besnikërie të sillnin nga fshatrat ku luftohej një kokë e prerë fëmije.`` ( Dëshmia ndodhet në arkivin e Ministrisë së Mbrojtjes – Tiranë.)

Tashmë Fehmi Lladrovci, në pozicionet e luftimit përkrah qindra luftëtarëve që komandonte, kishte edhe të shoqen, Xhevën. Kishte të drejtë edhe ajo, mësuesja e dikurshme e letërsisë të luftonte përkrah burrit dhe nxënësve të saj, për ardhmërinë e Kosovës. `` Si Shota me Azemin`` pëshpërisnin luftëtarët me vete, kur shihnin komandatin e tyre të fjalosej me Xhevën. Xhevë Lladrovci do të ishte kurdoherë në radhën e parë të sulmit duke u shdërruar në shëmbull frymëzimi dhe fisnikërie për të gjithë vajzat dhe djemtë mbushnin radhët e Brigadës 114. Pak kohë më vonë , në një intervistë të eprorit të UÇK-së, Sulejman Selimit, ky shprehet tekstualisht:`` Si nderim dua të kujtoj disa nga luftëtarët e parë që janë Adem dhe Hafiz Jashari, Osman Geci, Mujë Krasniqi, Fehmi Lladrovci, Abedin Rexha, Xhevë Krasniqi(Lladrovci) etj…`` ( Gazeta `` Ushtria`` Tiranë në 27 mars 1999) Kësisoj për të ardhur në agun e 22 shtatorit 1998. Forcat ushtarake serbe me mijra patën mësy kundër Drenicës, për të çarë aty vijën e mbrojtjes të UÇK-së. Femi Lladrovci dha kushtrimin i pari. 

Nga rendën pas tij vajzat dhe djemtë e Drenicës me armë në krah dhe besën e madhe në zemër. Serbët nisën të mësynin me tanke dhe artileri.Detyra e burrave të UÇK-së ishte të mos lejoni depërtimin e armiqve në zemër të Dardanisë së lashtë.`` Dara e rrethimit armik sa vinte dhe ngushtohej. Atëhere kur pritej asgjësimi, doli nga pozicioni komandant Fehmiu dhe lëshoi kushtrimin me sa fuqi kishte. Kundërsulmi zgjati disa orë.``( Gazeta ``Ushtria`` Tiranë 5 maj 1999.

Pikërisht atëhere kur serbët filluan tërheqjen, dikush pa se pozicioni ku ishte komandant Fehmiu po heshtëte. Ngarendi drejt tij dhe pa gjoksin e komandatit të mbuluar nga plagët e fishekëve të snajperëve serbë. Pranë komandatit patën rënë më përpara edhe dy ushtarë të tjerë dhe ky vet i pat rregulluar në mënyrë që armiku mos t`i gjente trupat e tyre. Kur i dhanë lajmin Xhevës,burrnesha heshti për pak çaste. Nuk besonte ndaj vrapoi tek plagët e ngrohta që rridhnin gjak. Ajo e kuptoi se hutimi mund të kushtonte shtrenjtë ndaj porositi shokët të mos e përhapnin lajmin e vrasjes së Femiut dhe vet u hodh e para në sulm.Janë dashur vetëm dy orë luftimesh të papara, me ç`rast plumbat gjejnë rrugën për në zemër të Xhevës. Kështu mbyllej epopeja e 22 shtatorit 1998 në Drenicë. Në altarin e lavdishëm të kombit zunë vend dy emra të rinjë, dy emra që u kurorizuan në emër të Zotit, por edhe dy emra të mëdhenj që u kronizuan nga kombi që s’di të vdesë, në llavën e madhe të padrejtësive historike.

Lavdi deshmoreve Fehmi e Xheve Lladrovci

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kujtimi per deshmoret mbetet  perjetesisht i paharruar

"Veç vdekja më ndan nga Fehmi Lladrovci". Adem Jashari, Drenicë, prill 1997

· "Vdekja për lirinë e Kosovës do të ishte fati im më i madh jetësor" Fehmi Lladrovci, prill 1998,
· "Zëri i popullit të Kosovës që kërkon liri, është më i fortë se krisma e gjithë topave të Serbisë të zbrasur së bashku". Xhevë Krasniqi-Lladrovci, nëntor 1989, Drenicë

"Nëqoftëse qeveria e shtetit shqiptar nuk do të mbështesë UÇK-në, ajo do të bëjë tradhti kombëtare".  Fehmi Lladrovci, Mynih, 28 shkurt 1998, në takimin me Ministrin e Punëve të Jashtme të Shqipërisë

Takimi u organizua në qytetin e Mynhenit nga Ramiz Lladrovci, në fundin e muajit shkurt 1998, në mbrëmje vonë, në një nga hollet e një hoteli, me Ministrin e Punëve të Jashtme të Shqipërisë, zotin Paskal Milo. Në takim shkuam Rexhë Ibërdemaj, në atë kohë anëtar i Kryesisë së Lëvizjes Popullore të Kosovës dhe i ngarkuar me problemet e shtypit, të informacionit dhe të lidhjeve me UÇK-në, Fehmi Lladrovci, unë-Bedri Islami, dhe Ramizi.
Ministri i atëhershëm i Punëve të Jashtme të Shqipërisë, Paskal Milo, ishte i interesuar për të pasur konktakte, qoftë edhe të pjesshme me strukturat e luftës në Perëndim. Ai erdhi në takim i shoqëruar nga disa bashkëpunëtorë të tij dhe nga ambasadori i Shqipërisë në Bon, Bashkim Zeneli. U shtruan për disa orë me rradhë trajtime të ndryshme. Zoti Milo na bëri propozimin, i cili më çuditi më shumë se gjithçka tjetër, të pjesëmarrjes së Organizatës sonë dhe strukturave të luftës në zgjedhjet e 22 marsit 1998, duke na thënë se, nëse fitojmë zgjedhjet, atëherë edhe mbështetja e shtetit shqiptar do të jetë për ne; në të kundërtën, mbështetja do të ishte për fituesin e zgjedhjeve. U përpoqa t'i tregoja se vetëm fakti se je anëtar i Organizatës do të thotë disa vite në burgjet serbe, se një organizatë ilegale nuk ka të bëjë me farsën e zgjedhjeve që po përgatitej.
E theksoj, ishte dashamir, por hapësira që i ishte dhënë, ishte e ngushtë; ose nuk ishte krijuar ende hapësira e duhur. I vetmi njeri që nuk kishte folur, edhe pas pesë orë bisedimesh, ishte Fehmiu, që vazhdimisht shkruante në një bllok që kishte përpara.
Kur kishte kaluar ora një e natës, takimi kishte filluar në mbrëmjen e 27 shkurtit dhe kishte hyrë 28-a, Fehmiu kërkoi të merrte fjalën. Ishte i vrenjtur. "Ne e kemi vendosur të luftojmë, tha ai. Nuk ka rrugë tjetër".
Njëri ndër bashkëshoqëruesit e zotit Milo e ndërpreu, duke i thënë pak ashpërsisht: "Nëse keni vendosur të luftoni, atëherë përse po bisedojmë"?
Fehmiu e pa me cep të syrit, një herë nuk deshi t'i përgjigjej, por pastaj i tha shkurt: "Nuk po të drejtohem ty. Ti mbaj vendin tënd. Kam ardhur të flas me zotin ministër, për të cilin kam respekt. Pra, do të luftojmë, kjo është e vendosur. Nuk ka rrugë tjetër, vazhdoi ai, duke iu drejtuar zotit Milo. Problemi është se çfarë do të bëjë qeveria e shtetit shqiptar. Se çfarë do të bëjë populli shqiptar, atë e dimë. Pra, ju çfarë do të bëni: do të ndihmoni apo nuk do të ndihmoni"?
Zoti Milo filloi të argumentonte edhe një herë se shumë probleme mund të zgjidheshin pa shkuar deri tek lufta. Ishte mirëkuptues, dëshironte të mirëkuptohej...

 

Fragmente nga një bisedë me Hashim Thaçin

"Për Fehmiun kisha dëgjuar shumë herët, qysh kur isha në vitet e para të studimeve, në fillim të viteve të nëntëdhjeta, për angazhimin e tij, si i burgosur politik, për qëndrimin e pathyeshëm në burgjet jugosllave, për rezistencën që kishte zhvilluar në Kroaci kundër ushtrisë serbe. Të gjitha këto i kisha dëgjuar nga shokët e tij: Xhavit Haziri, Ramadan Avdiu, Shaban Muja, etj. Mirëpo, personalisht Fehmiun kam takuar në verë të vitit 1994 në Gjermani, tek i cili qëndrova disa ditë. Aty për herë të parë e kam takuar edhe Xhevën, bashkëshorten dhe bashkëluftëtaren e tij të pandashme. Kishte vite që ne njiheshim indirekt, nga të tjerët, Familja Lladrovci vazhdimisht ka qenë e përkushtuar ndaj çështjes atdhetare. Fehmiu u burgos në mes të viteve të tetëdhjeta, kurse vëllau i tij, Ramizi që herët ishte i inkuadruar në lëvizjen klandestine të kohës. Unë, në fillim të viteve 1991 dhe 1992, kam qëndruar shpesh në familjen Lladrovci, ku së bashku me bashkëluftëtarë të tjerë kemi biseduar për organizimin e rezistencës së armatosur. Gjithsesi, duhet ta theksoj kontributin e babait të Fehmiut, bacës Tush, i cili për ne e kishte të hapur gjithmonë derën e shtëpisë dhe na ka strehuar dhe ushqyer në çdo kohë".

Fragmente nga intervista e Komandantit të lartë të UÇK-së Fehmi Lladrovci, transmetuar në kanalin televiziv BBC World



· "Vdekja për lirinë e Kosovës do të ishte fati im më i madh jetësor"

Pas një kohe kaq të gjatë të pritjes dhe të rezistencës paqësore të udhëhequr nga I. Rugova dhe partia e tij (LDK), përse e patë të domosdoshme t'i merrni armët në dorë?
"Shqiptarët kanë pritur shumë kohë për të kuptuar se nismat dhe veprimet e bashkësisë ndërkombëtare për Kosovën, rezultuan kundër popullit shqiptar në Kosovë. Sot, ky popull aspiron çlirimin përfundimtar nga fashistët dhe çetnikët serbë. Periudha e viteve të rënda 1981-1990 është mjaft e njohur edhe për opinionin evropian dhe për atë amerikan. Megjithatë, tragjedia e mijëra bijve dhe bijave të Kosovës, burgosjet dhe torturimet e tyre nga regjimi jugosllav kaluan në heshtje. Gjaku i derdhur në Kosovë gjatë gjithë këtyre viteve nuk u muar fare parasysh. Politika "paqësore" kosovare, e udhëhequr nga Ibrahim Rugova, i cili tash e tetë vjet sillet nëpër zyrat e Evropës dhe të Amerikës, nuk solli gjë konkrete. Nuk ka gjë prej kësaj politike... Nuk i kemi marrë armët në dorë nga dëshira, por kjo është një domosdoshmëri. Pa një organizim të tillë askush nuk do të na dëgjojë, as Evropa, as SHBA-të.

A mendoni se Evropa dhe SHBA mund të angazhohen ushtarakisht në Kosovë?
"...Nëse ndodh diç e tillë, atëherë do të jetë si zakonisht tepër vonë, kur gjaku do të derdhet deri në fyt..."

Për serbët, ju jeni "terrorist"...
"...Mirë, le ta argumentojnë serbët vetëm një akt të "terrorizmit" të ushtruar nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës. ...E ne mund t'i numërojmë mijëra raste të terrorit të bërë nga falangat serbe, mbi popullin e pambrojtur shqiptar. Le të tregojnë ata vetëm një njeri të pafajshëm, i cili është vrarë nga UÇK-ja, një njeri të paarmatosur, një fëmijë apo një grua kudoqofshin ata në territorin e Kosovës. Armët nuk i morëm në duar për të luftuar kundër popullatës serbe që jeton në Kosovë. I morëm kundër regjimit çetnik dhe kundër forcave policore dhe ushtarake serbe që janë në Kosovë".

Për çfarë luftoni?
"Për çlirimin përfundimtar të Kosovës".

Por sot shqiptarët janë në përgatitje të ekipit negociator. Ka të ngjarë që ky ekip mund të pranojë edhe një trajtë të autonomisë në kuadër të "RFSJ"-së. Sa do të ishit të gatshëm të pranonit një gjë të tillë?
"Assesi, natyrisht. UÇK-ja nuk pajtohet me asnjë zgjidhje, përveç pavarësisë së plotë të Kosovës”.

A synoni të merrni pjesë në bisedime?
"Po, jemi të gatshëm të bisedojmë me Serbinë. Por, vetëm për kufijtë. Për asgjë tjetër”.

Përderisa ju luftoni nëpër male, nuk duket të ketë ndonjë krah politik në Prishtinë?

"UÇK-ja në radhët e veta ka drejtues politikë, mirëpo në Prishtinë nuk e kemi krahun politik”.

Keni kaluar një kohë të gjatë në burg politik. A jeni të gatshëm të vdisni për Kosovën?

"Me dëshirën më të madhe. Më e shtrenjtë është liria se jeta. Të gjithë ushtarët e UÇK-së janë të vetëdijshëm se pushkën e kanë marrë në duar që të vdesin për lirinë e Kosovës dhe asnjë nuk do ta kursejë jetën. Vdekja për lirinë e Kosovës do të ishte fati im më i madh jetësor”.

Meqë shumë rrallë mund të dëgjohet ndonjë fjalë nga ju, çfarë do t'i porositnit botës me këtë rast?

"Mendoj se është turp për Evropën demokratike, që sot të ekzistojë një pakicë serbe, e cila synon t'i nënshtrojë 90 për qind të popullit tjetër në Kosovë; që këtë ta ushtrojë përmes terrorit të paparë. Problemi i Kosovës nuk është problem i komplikuar, çfarë tentojnë ta paraqesin faktorët ndërkombëtarë. Është problem që mund të zgjidhet fare lehtë: çdo popull i botës, përmes konventave ndërkombëtare, ka të drejtë për vetëvendosje dhe për pavarësi. Këtë të drejtë e ka edhe populli shqiptar, i cili në Kosovë ka mbi dy milionë banorë. Nuk kërkojmë as më shumë, as më pak se popujt e tjerë të botës. Do të shtoja edhe një gjë, meqë edhe Amerika edhe Evropa i adresohen së tepërmi parimit të mosndryshimit të kufijve. Jugosllavisë tashmë i janë prishur kufijtë. Është themeluar shteti slloven, shteti kroat, shteti boshnjak dhe ai maqedon.

Si u bë e mundur që Maqedonia të dalë aq lehtë nga shteti jugosllav, duke pasur brenda vetes mbi 40 për qind shqiptarë? 

Këto i marrim padrejtësi të bashkësisë ndërkombëtare, andaj jemi të vendosur të luftojmë deri në fund për çlirimin e Kosovës. Nuk ka forcë që të na mposhtë...”

Po aftësinë e armatimit. A nënkupton arsenali juaj edhe armët anti-tank dhe ato kundërajrore?
"I kemi të gjitha armët e nevojshme për vetëmbrojtje. Kemi edhe armatim kundër tankeve dhe sistemeve kundërajrore. Jemi të bindur se do t'i rrëmbejmë të gjitha armët që gjenden në duart e çetnikëve, meqë arma më e fortë për çlirimin e një populli është morali. Këtë moral Serbia nuk mund ta vrasë me asnjë armë. Ajo nuk mund ta shuajë vullnetin për liri...”

A po rritet numri i pjesëtarëve të UÇK-së, meqë më herët keni pohuar se morali çdo ditë është më i madh?
"Çdo terror shtetëror ka reaksionin e vet në popull. Populli është i gatshëm që njëzëri t'i përgjigjet thirrjes së atdheut për shpëtim kombëtar. Vullnetarët tanë arrijnë çdo ditë dhe numri i tyre është maksimal. Vullneti i popullit për liri është më i madh se kurdoherë, pikërisht për shkak të shtypjes dhe terrorit serb. Pas masakrës së Prekazit, i gjithë populli i Kosovës u bë i gatshëm të luftojë për atdhe..."

"Partia ime është Kosova" Fehmi Lladrovci

Është e vërtetë se për më shumë se 15 vite, pra që nga krijimi i saj, Fehmiu do të jetë anëtar i Lëvizjes Popullore të Kosovës. Njëri ndër më të devotshmit dhe nga më autoritarët. Ndërsa pjesën e parë, devotshmërinë, e ka bërë me vetëdije, tjetra, autoriteti ishte pa dashjen e tij. Sidoqoftë, ai ishte në strukturat drejtuese të të gjithë Organizatës që nga prill i vitit 1985 dhe deri në marsin e vitit 1998, kur u largua nga Gjermania.

Pas saj, fillon për të dhe për Xhevën një jetë tjetër politike. Ose më saktë, ata veprojnë politikisht, të papërfshirë në jetën politike të ndonjë Organizate. Mbajti lidhje deri në momentin e fundit me shokët e Organizatës, por pa qenë pjesë drejtuese e saj dhe këtë e bën me vetëdije.

Në Mbledhjen e VI të Përgjithshme të LPK-së, dega jashtë vendit, në fillimin e majit të vitit 1998, ai propozohet për të qenë përsëri anëtar i Këshillit të Përgjithshëm. Mirëpo ai kishte sjellë një mesazh për të gjithë. Duke e quajtur veten pjesë e jetës politike, ai nuk mund t'i lejonte vetes që njëkohësisht të ishte në strukturat drejtuese të një Organizate, megjithëse kjo ishte ajo ku ai kishte milituar. Për një arsye të thjeshtë: tash e tutje, deri në çlirimin e vendit, partia e tij do të jetë Kosova. Bën kështu shkëputjen nga ajo që ishte pjesë e tij, për të sendërtuar atë që kishte synuar gjithnjë kjo Organizatë. Bëhet pjesë e vazhdimit të vizionit të saj, pa qenë brenda radhëve. Bëhet misionar i ideve që kishte mbartur ajo, por kësaj radhe si luftëtar.
Këtë e kërkonte dhe nga të tjerët. Ai nuk kishte dy kute: njërin për vete dhe tjetrin për të tjerët. Nëse mendonte se kuti që kishte zgjedhur vetëdijshëm ishte më i sakti dhe më i kohës për Kosovën, atëherë ai përcaktohej kështu edhe për të tjerët.

Në Kosovë kishte disa linja që nuk mendonin kështu. Lëvizjet legale politike ishin mësuar të shihnin politikën si pjesë e jetës së përditshme, të zakonshme, edhe kur tashmë ajo nuk ishte e zakonshme, por e jashtëzakonshme. Në kahun tjetër ishte edhe Lëvizja Kombëtare për Çlirimin e Kosovës, e cila kishte krijuar, sidomos në Llap, disa njësi të armatosura, dhe dëshironte të ruante, edhe në radhët e luftës, strukturën e saj politike. Më 1 shkurt 1998, LKÇK, i drejtohet Shtabit Qendror të UÇK-së, me thirrje për bashkëbisedim, me anë të të cilit duhej të vendosej forma e bashkëpunimit mes dy palëve. Duke ruajtur strukturën e saj politike.

Në dukjen e parë është një kërkesë e arsyeshme. Mirëpo nuk është logjike. Një njeri i autorizuar nga LKÇK-ja drejton një kopje të kësaj thirrjeje edhe tek Lladrovcët, me qëllim që ta përcjellin më tej. Disa ditë më pas, në drejtimin e shokëve që veprojnë në Drenicë, niset ky faks:

“Të dashur shokë, për këtë letër (është fjala për "Thirrjen për bashkëbisedim”) e kam njoftuar edhe "Kapuçin”. Dhe i kam dhënë mendimin tim lidhur me kërkesat e tyre për bashkëveprim, pa u shkrirë në UÇK. Mendoj se është punë jo e pastër nga individë të caktuar të hierarkisë së LKÇK-së dhe propozoj të kihet rezervë ndaj këtij "propozimi”. Ne na duhet Bashkimi e jo "Bashkëveprimi e bashkëbisedimi”. Ju përshëndes përzemërsisht, "Veshi”.
Në maj të vitit 1998 u zhvilluan takime mes përfaqësuesve të UÇK-së dhe të LKÇK-së. Nga njëra anë ishte Fehmi Lladrovci, në anën tjetër shoku i tij i burgut, i dënuar në të njëjtin proces gjyqësor politik, Sabit Gashi. Të dy njihen prej kohësh, kanë qenë në të njëjtën organizatë, tani janë ballas. Çfarë do të bëhet: do të ketë në luftë dy struktura, njëra madhore e tjetra minore; do të ketë partizim dhe ndarje; do të ketë një vijë në mes, e cila mund të ndajë edhe shokët e dikurshëm?
Është e vështirë të thuhet tashmë se cili tjetër do të kishte mundur të merrte përsipër barrën e bashkimit mes dy strukturave, të cilat, aq sa mund të kishin ngjashmëri, aq ishin edhe të ndryshme, e herë pas here edhe të kundërta. Figura që është ballas me drejtuesit e LKÇK-së është një njeri i njohur, tepër i besuar, me fjalë të sigurtë, me ndjenjën e sakrificës dhe që i duhet besuar. Ky është njëri ndër shkaqet madhore të këtij bashkimi në luftë. Sepse është ecur përmes besimit, përmes shembullit e jo nëpër fjalët pa fund. Sepse ai do të mund të sillte shembullin e madh të tij: nuk do të ketë parti politike në radhët e luftës. Do të ketë drejtim politik, Drejtori Politike, por jo partizim të luftës. Ai ishte shembulli, mjaftonte vetëm të ndiqte këtë shembull. Në Drenoc, ai qëndroi dy ditë dhe dy netë duke biseduar me drejtuesit e strukturave të LKÇK-së, dhe ishte një nga bisedat vendimtare që rreshtuan përfundimisht këtë organizëm politik, pa asnjë parakusht, nën komandën e Shtabit të Përgjithshëm.
Kjo ishte mes shokësh të hershëm, mes njerëzve që e kishin njohur njëri-tjetrin në momente të vështira. Çfarë do të ndodhte me ata që kishin pasur ose nuk kishin pasur vetëm pak të përbashkëta?
Fehmiut, luftës, i duheshin të gjithë, jo një pjesë, edhe nëse ajo ishte struktura më themelore e luftës.

II -Të tjerët për Fehmi Lladrovcin
Fehmi Lladrovci 1998: " Tash ka ikur koha e pyetjeve dhe e përgjigjeve. Tash ka ardhur koha e burrave. Kush është burrë dhe i thotë vetes se ka gjak shqiptari, edhe pyetjen, edhe përgjigjen, e bën në Kosovë"!

Adem Demaçi:

"Nuk kam pasë dëshirë ta mendoj Drenicën pa Fehmi Lladrovcin. Mirëpo lufta i ka ligjet e veta. Fehmi Lladrovci ishte një njeri që të gjitha sendet në jetën e tij i kuptonte shumë seriozisht. Fehmi Lladrovci ishte një nga ata që nuk u largua nga lufta kurrë, edhe në luftën ilegale, edhe në luftën e armatosur ishte në vijën e parë të frontit. Meritat e Fehmi Lladrovcit janë të mëdha për shtetin e pavarur të Kosovës. Vetëm kur të krijohet Kosova e pavarur, vetëm atëherë do të jetë Përmendorja që e meriton Fehmi Lladrovci, vetëm atëherë mund të themi se e kemi kryer detyrën tonë. Drenica heroike do të dijë të ruajë përmendoren e Fehmi Lladrovcit”.

Murat Jashari:

"Baca Adem ka pasë besim shumë të madh tek Fehmi Lladrovci. Deri në vdekje, thoshte, nuk ndahem prej tij. Për familjen tonë Feha ka qenë si Ademi, si Hamza, si Rifati, ka qenë një vëlla i tyre, një mixh i joni. Luftëtarë ka pasë Shqipëria, ka qenë normale, edhe diplomatë, politikanë, por që t’i ketë një njeri të dyja, edhe luftëtar, edhe politikan, ato i ka pasë në këtë luftë veç Fehmi Lladrovci”.

Lulëzim Jashari:
"Baca Fehë (Fehmiu)ka folë të njëjtat fjalë, si atëherë kur ka hyrë në lëvizjen ilegale në vitin 1976, ato fjalë i ka folë edhe para gjyqit në vitin 1986, ato fjalë i ka folë edhe në vitin 1998, dhe me ato fjalë ka vdekë. Ai ka pasë principet e preme, të sakta, nuk ka pa se mos preket kush, por i ka shprehë principet e veta saktësisht".

Agim Çeku:

"Jam i lumtur që i takoj të njëjtit komb që i takonte edhe Fehmi Lladrovci. Fehmi Lladrovci të gjitha provimet në jetën e tij, dhe ato provime janë jo vetëm të shkollës, por provimi i atdhedashurisë, provimi i trimërisë, i guximit, i heroizmit, provimi i organizimit, i komandimit dhe i drejtimit, provimi i artit të luftës: të gjitha këto provime Fehmi Lladrovci i dha me notën shkëlqyeshëm..."



Ali Ahmeti:

"Fehmiu ishte i lindur për aksione të mëdha dhe për beteja të lavdishme. Ai dinte të mbahej fort si shkëmbi, edhe atëherë kur të tjerët jo vetëm nuk qëndronin, por edhe kur mbetej vetëm. Ishte i vendosur, të tillë e kishte edhe shoqen e tij të jetës, të madhërishmen Xhevë. Fehmiu ishte dhe mbetet simbol i luftës për liri dhe unitet kombëtar”.

Ramush Haradinaj:

"Fehmiu ishte një nga njerëzit me vizion më të qartë për Kosovën. Ishte një burrë trim i pazakontë dhe si i tillë ka mbetë në historinë e kombit tonë. Unë kam pasur fatin të jem në të njëjtën vijë me të, të jem shok dhe bashkëluftëtar i tij dhe këtë nder nuk e ka pasur kushdo. Kishte shpirt të pastër, sulmet i ka përballue me buzëqeshje, unë kam qenë gjithnjë në lidhje me punët e tij...”.



Servet Pëllumbi:

"Një popull që nxjerr bij të tillë, që thonë se më e shtrenjtë është liria se jeta, ai popull është i pavdekshëm. Fehmiu është e vërtetë se e ka dashur shumë Shqipërinë, por edhe Shqipëria e ka dashur, e do dhe do ta dojë, jo vetëm Fehmiun dhe Xhevën, por të gjithë ata që luftojnë për liri, të gjithë ata që nuk harrojnë shqipen dykrenare, nuk harrojnë gjuhën shqipe...”.

Fadil Bajrami: 

"Fehmi Lladrovci ka qenë një njeri që ka jetue për luftën.Nuk kishte ide tjetër më të madhe tek ai”.

Shaban Shala:
"Natyra e Fehmiut, fjalët e tij, sjellja e tij e ka bërë për vete dhomën, mikun dhe vendin ku ka qenë për herë të parë. Ka qenë përfaqësues i dyanshëm, edhe i Kosovës, në rrethin e gjerë të studentëve; por edhe përfaqësues në instancat e atëhershme të lëvizjes çlirimtare të Kosovës, anëtar i shtabit të luftës. Ai për mua ka qenë luftëtar, epror, komandant, ai ka qenë gjithkund dhe për gjithçka”.

Ramush Tahiri:
"Njohja e parë është kjo: më ka lënë përshtypje sinqeriteti i jashtëzakonshëm, besnikëria e jashtëzakonshme dhe ndjenja se kur të rrish me të, rri më mirë se me vetveten”.

Izet Ibrahimi:
"Më tha doktor Hafir Shala se Feha, si dëshironte ai ta quante Fehmi Lladrovcin, bashkë me Xhevën dhe shokë të tjerë kanë ardhur në Kosovë. Në bazë të gjithë asaj që kisha krijuar për ta, më erdhi një lehtësim, vetja më është dukur më i sigurtë, optimizmin e vëreje tek të gjithë shokët që ishin në Kosovë.Të gjithë besonim se Fehmiu do të jetë i palëkundur nga pozicioni i tij luftarak. Por asnjë nuk mundëm të paramendonim se rënia e tyre do të jetë aq heroike. Nga kjo u binda se imagjinata që kisha krijuar për ta, ishte më e varfër se sa ishin Ata në të vërtetë”.
 

Nuredin Llushtaku
"Për herë të parë bacin Fehë e kam njohë prej fjalëve të Adem Jasharit. Ademi na ka treguar se po vjen Feha e do të jemi më të fortë. Të tjerë kanë thënë se është nisë një grup i papërgjegjshëm dhe se nuk duhet të bashkëpunohet me ta. Ademi i ka thënë se ata janë shokë të mi, Feha është shoku im, vëllai im, dhe nuk më ndan kush prej tyre, veç vdekja”.

Zenun Kodra:
"Njohja jonë me Fehmi Lladrovcin ka qenë prej Adem Jasharit. Por për herë të parë e kam takuar në vitin 1998. Ardhja e tij dhe e shokëve të tjerë, njerëz të përgatitur, si ata kishim krejt pak në Kosovë, për të mos thënë se nuk kishim, na ngriti moralin...”

Fadil Kodra:
"Emri i bacit Fehë i ka afruar njerëzit. Përvojën e parë të gjerë luftarake, fillimet e strategjisë luftarake, i kemi mësuar prej tij. Na thoshte se "shpeshherë është më mirë me derdhë djersë sot, se sa gjak kur të fillojnë ofensivat serbe”.

Naser Idrizi:
"Fehmi dhe Xheva Lladrovci janë ndër emrat më të mëdhenj të luftës sonë. Ata futen në radhën e atyre njerëzve që shkruajnë historinë e një kombi. Dhe këtë nuk e kanë bërë dosido, por me punën e tyre, me sakrificat e tyre, me jetën e tyre”.

Shefqet Morina:
"Besomë, katër antarë të familjes i kam të vrarë. Jam në gjendje të bëj be në çfarë të duash, se nuk më dhimbsen katër antarët e familjes sime sa më dhimben trupat e bacës Fehë, Xhevës e Fatimes. Se i kam parë me sytë e mi se si janë vrarë, ia kam dëgjuar fjalët e fundit, e di se si i kanë lëshuar britmat e luftës. Sot më kujtohet veç zëri i komandant Fehmiut. Katër antarët e familjes sime nuk i kam parë se si janë vrarë, dhe kam shkue e i kam varrosë herën e parë. Shkitë i nxorën nga varret dhe nuk i di se ku i kanë trupat. Katër i kam të vrarë, edhe katër i kisha dhënë, veç Fehmiu e Xheva të ishin mes nesh".  

Gazetari anglez i BBC David Loyd
”Ai(Fehmi Lladrovci) ka qenë shqiptari që më së shumti i ka përngjarë Skënderbeut. I njejti vështrim që ka heroi juaj, mollëzat e hequra, ashpërsi dhe burrëri në shikimin e tij…”

Përjetësi e dyfishtë  

Bedri Islami


Askush nuk mund ta besonte se ata nuk ishin më. Ishte diçka jashtë reales të besoje diçka të tillë, dhe kur kaluan ditët e para dhe nuk dihej ende asgjë se ku kishin rënë, pra ku e kishin mbështetur kokën për herë të fundit, atëherë gjithçka u bë edhe më e besueshme, se ata mund të ishin diku.
E vetmja gjë që i trondiste njerëzit dhe i bënte të besonin se diçka kishte ndodhur me ta, ishte në rënien e pozicioneve në duar të shkive. Ata e mendonin vetëm këtë si një mundësi që kishte ndodhur diçka e rëndë, mjerisht edhe tepër e dhimbshme, por përsëri e hiqnin mendjen nga vdekja.

Ishin të huaja për njëri-tjetrin Fehmiu dhe vdekja, Xheva dhe vdekja, të dy bashkë dhe vdekja. E përjashtonin njëri-tjetrin, deri në kufijtë e skajmë, deri aty ku fillon e shkrihet në një e vërteta dhe legjenda.
Nuk e besonin dhe nuk donin as ta besonin. Me mosbesimin sikur donin të shtynin sa më shumë që të mundnin idenë e largimit të tyre, mosqenies dhe këtë e bënin të gjithë, krejt natyrshëm, sepse nuk mund ta kishin në vete idenë e vdekjes.

Nuk ishin më, kjo ishte e rëndë. Pastaj dikush tha se ata u vranë dhe kjo nuk mund të jetë vdekje. Filluan ta besojnë pak nga pak, por gjithnjë me mendimin se ata do të shfaqen përsëri, aty ku do të ishte më e vështirë dhe më e domosdoshme. Për 22 vite me radhë kishte ndodhur diçka e tillë: rishfaqja e tyre dhe nuk kishte pse të mos ndodhte rishtas kështu. Njerëzit prisnin dhe duke pritur, vazhdonin të luftonin. Edhe fakti se drejtues i brigadës kishte ardhur njëri ndër miqtë më të vjetër të Fehmiut, djali i imët, trim dhe gjithë virtyte, Ilaz Kodra, përsëri nuk e bënin të besueshme idenë e largimit të tyre.

Kështu shkuan ditët e para, mes mosbesimit dhe pritjes. Mes vendeve ku gjendeshin, gjithnjë mes luftës, ata e kishin idenë e pritjes së rikthimit të tyre, ashtu siç kishin idenë e rilindjes së përditshme të diellit, të mëngjesit, të erërave që frynin buzë Çiçavicës. I dukej sikur njëra dorë e tij ishte mbështetur tek Drini i Bardhë dhe dora tjetër tek Drini i Zi, sikur kokën e kishte mbështetur në bjeshkët përbri dhe në malet e Sharrit. Prisnin dhe nuk besonin.
Por jo vetëm ata që ishin aty, pranë tij dhe që e kishin ndjerë dorën e tij. Edhe të tjerë, ndoshta me mijëra kilometra larg nuk e besonin. Ishte një mosbesim i tejskajshëm dhe i dhimbshëm, sepse njerëzit prisnin rishfaqjen e tij. Prisnin rishfaqjen e të dyve, si një gjë që lehtësisht merret me mend. Kështu dalëngadalë, pa e kuptuar, filloi të endej legjenda e rikthimit të tyre. Ishte një legjendë e dyfishtë, e cila, ashtu siç lëviz llava vullkanike, e zjarrtë dhe e ngrohtë, filloi të lëvizë drejt njerëzve. Ata që kishin menduar se pas 22 shtatorit do të flitej si për dy njerëz që ishin dikur, do të ndjeheshin edhe një herë të gabuar. Gjithnjë e më tepër njerëzit filluan të besojnë se gjithçka ishte e përkohshme, ndërsa rikthimi, përjetësia e tyre, do të ishte e përjetshme.

Ndërkohë ata ishin ende pranë njëri-tjetrit, në atë vend ku kishin qëndruar deri në fund dhe nuk donin të shkëputeshin. Dherat e shkëputur nga bjeshka kishin rënë mbi trupat e tyre, që ende ishin së bashku. Ishte përzier dheu i kadifejtë me gjakun e pastër. Kaloi dita e parë, pastaj e dyta, e treta. Ata rrinin aty, mes erërave që frynin mbi Kodrën e Qëndresës, dëgjohej zhurma e luftës që herë afrohej e herë ishte e largët, shtëpitë vazhdonin të digjeshin dhe tymrat për një çast u dukën si një fillesë nate, pastaj rishtas filloi të bjerë vesa e netëve të freskëta të shtatorit dhe ishte një qiell krejt i pastër, mbushur me yje.
Gjaku i tyre kishte rrjedhur butësisht drejt dheut të ngrohtë. Ishte bërë njësh me të dhe pastaj ishte ndalur aty ku fillonin rrënjëzimet e lisave. 

Tundja e gjetheve u sillte më afër vatrën ku kishin lindur. Qëndronin dhe prisnin. Ndërkohë legjenda e mosbesimit të vdekjes po rritej gjithnjë e më tepër, derisa u bë shpresë e përhershme jete.
Pastaj, krejt befas, në një stacion televiziv u dha intervista e tij. Njerëzit e dëgjuan dhe përsëri e kishin në mendimin e tyre rikthimin e shpejtë. Përderisa duhet, ai do të kthehet, kishin thënë të gjithë.

Ishte një nga mbrëmjet e fundshtatorit kur i kishin sjellë në fshatin ku kishin lindur, buzë luginës, e cila kishte qenë aq e dashur për ta. I kishin sjellë shokët e tyre, mbartur mbi shpatulla dhe kjo kishte qenë hera e parë që ishte një barrë aq e rëndë. Tepër e rëndë. Megjithatë, edhe kur ata kishin ardhur, të përgjakur dhe bri njëri-tjetrit, përsëri njerëzit nuk e kishin besuar. I kishin shtyrë kufijtë e vdekjes, të paktën derisa të ishte lufta. Njeriu që kishte lindur për luftë, nuk mund të ikte derisa ajo të përfundonte.

Mbrëmjet e fundit të shtatorit kishin ikur tepër shpejt, në rrokullimën e tyre të ashpër. Kishin lënë pas vetes disa të vrarë, më shumë të plagosur, dhjetëra e dhjetëra shtëpi të djegura, njerëz që kishin shpejtuar për të mos qenë pre e dhunës dhe gjithashtu edhe një legjendë: legjendën e një Përjetësie të dyfishtë, të Fehmiut dhe të Xhevës.
Kishin pasur një jetë të jashtëzakonshme, do të kishin po ashtu edhe një përjetësi të jashtëzakonshme, përderisa ishte një përjetësi e dyfishtë.

autoret;

*biografia, Eugen Shehu,

*"perjetesi e dyfishte", te tjeret per deshmoret nga Bedri Islami

fotografitë, renduaar e publikuar me rrespekt të veçantë nga Ramadan S. Latifaj

Xhavit Haziri - Hero i merituar nga autori Ramadan PLLANA

Dëshmi të kohës - Ramadan Pllana

_{Xhavit Haziri}

  një  hero  i  merituar

*Mue n’ iden t’eme patriotike nuk ka mujtë as nuk do të muej me më shtrue ari i të tanë botës, por as mënia e të tanë armiqvet ! Ka me më shtrue vetëm vdekja !
 *Luftën dhe kundërshtimin ndaj copëtimit do ta ndaloj vetëm kur të çlirohet dhe të bashkohet kombi im !
 *Dhe, para se gjithash, ruhuni nga mallkimi i historisë dhe mos e harroni atë kur të jepni mendimin tuaj !

(Hasan Prishtina) 

 Zvicer,gusht 2011

Po e filloj këtë shkrim, edhe kësaj here, me mendimet, këshillat dhe amanetin e të madhit Hasan Prishtina, sepse heroi i këtij shkrimi e kishte pasur idhull atdhedashurie ideologun e Shqipërisë Etnike – heroin kombëtar Hasan Prishtina, mendimet e të cilit i citonte shpesh, sidomos kur ishim në vuajtje të dënimit në burgun e Dubravës gjatë viteve të 90-ta të shekullit të kaluar.

shkruan Ramadan Pllana 

Xhavit Haziri, Ukshin Hoti, Hafir Shala, Hysen Zogiani, e të gjithë veprimtarët tjerë të çështjes sonë kombëtare, të cilët u rrëmbyen e u zhdukën nga SUP-i - ish-UDB-ja famëkeqe, nuk e meritojnë një injorim, një harresë e një neglizhencë që u bëhet nga institucionet e shtetit të Kosovës. E them këtë fakt sepse, po të këmbëngulej me vendosmëri zbardhja e rrëmbimit të tyre para Qendrave të Vendosjes Ndërkombëtare, kur dihet se kush ishin zyrtarët e administratës së dhunshme serbe, në atë kohë, që i kidnapuan këta veprimtarë të dorës së parë të çështjes sonë kombëtare. Ndërsa qarqet kompetente ndërkombëtare, UNMIK e EULEX, bëjnë çmos për personat e pagjetur, por vetem kur është fjala për serbët e vrarë, dhe nuk kursehen për të shantazhuar, madje edhe arrestojnë e dënojnë shqiptarë të pafajshëm, gjoja për zhdukjen e serbëve që në realitet, nëse dikush nga ata ishte vrarë nga UÇK -ja, nuk ishin njerëz të thjeshtë por kriminelë me damkë që kishin ardhur në Kosovë për të vrarë e masakruar popullsinë e pafajshme shqiptare; sot një numër i madh i kriminelëve të tillë sillen lirshëm në Kosovë dhe në Serbi. Nga kjo ”drejtësi”, me kute ndërkombëtare, bashkë me institucionet përkatëse kosovare, më kujtohen mendimet gjeniale të shkencëtarit të madh gjerman, Albert Ajnshtajn, i cili kur flet për lirinë e njeriut e thoshte, edhe këtë: « Pohimit se ka fjalë të lirë të njeriut në kuptimin filozofik nuk i besoj aspak. Secili vepron jo vetëm nga një shtrëngesë e jashtme, por gjithashtu edhe sipas një shtrëngimi të brendshëm ». Hashim Thaçi, kryeministër, dhe Xhavit Haliti, kuvendar, të Republikës së Kosovës, e kanë përgjegjësinë kryesore për të kërkuar zbardhjen e fatin të Xhavit Hazirit, heroit tonë kombëtar, sepse ky ishte njëri nga aktivistët dhe shokët më të afërm të tyre dhe më të besueshëm në kuadër të veprimtarisë ilegale të LPK-së dhe të krijimit e strukturimit të UÇK-së.

Më 3 shtator 2011 është ditëlindja e 51-it e Xhavit Hazirit, kurse më 17 shtator mbushën 13 vjet nga zhdukja e tij, kur u kidnapua në Prishtinë nga UDB-a famëkeqe në mënyrë tinëzare. Mendimet dhe amanetin e Hasan Prishtinës, Metush Krasniqit, Fazli Greiqevcit, Jusuf e Bardhosh Gërvallës, Kadri Zekës, Rexhep Malës, Nuhi Berishës, Afrim Zhitisë, Fahri Fazliut, Fadil Vatës, Adem e Hamëz Jasharit e shumë e shumë dëshmorëve të tjerë, për të cilët kishte një konsideratë të lartë, -ky atdhetar i dorës së parë i çoi me besnikëri deri në fund të jetës së vet. Sepse, e kishte një ideal të tillë kombëtar, si të Hasan Prishtinës, dëshmoi edhe jeta dhe veprimtaria e Xhavitit të cilin nuk e nënshtruan, as ndjekjet e burgosjet e UDB-ës famëkeqe, nuk e nënshtruan as mëria e armiqve e as lakmia për ndonjë pozitë të rrejshme në pushtetet fiktive e çoroditëse, po nuk e nënshtroi as zhdukja tinëzare apo vrasja e tij nga hienat e përtej Karpateve, sepse, ky burrë i madh i kombit; bashkë me shokët e vet, i bashkoi grupet guerile shqiptare në Kosovë dhe ishte promotori i krijimit të Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës për ta mundur deri në fund armikun shekullor.

Fehmi Lladrovci, kreshniku i Drenicës, ishte shoku i tij më i besueshëm e i pandarë në luftën për liri e ribashkim kombëtar, qysh nga vitet 80-ta, pastaj në vitet 90-ta do të lidhet me trimat e Adem Jasharit, me komandantin legjendar të UÇK-së, dhe i paluhatshëm do të veprojë në organizatën ilegale - LPK dhe, në kuadër të kësaj organizate, do të formojnë e strukturojë edhe UÇK-në. Rrëmbimi i tij nga kriminelet e UDB-ës serbe në Prishtinë më 17 shtator të vitit 1998 do t’i bëhet pesë ditë para vrasjes së shokut të tij më të devotshëm, Fehmi Lladrovcit dhe shoqes së tij, Xhevës, të clilët i quante « Shotë e Azem Galica », që ranë heroikisht, më 22 shtator të njëjtit vit, në altarin e lirisë për të mos vdekur kurrë. 

Të shkruash për shokët që tërë jetën e vet ia kushtuan lirisë dhe ribashkimit të atdheut – Nënës Shqipëri, jo vetëm që është një borxh kombëtar por, njëkohësisht, është edhe një përgjegjësi morale e historike, sidomos për ne bashkëveprimtarët e tyre, që t’i shkruajmë sa më me vërtetësi ngjarjet reale në mënyrë që brezat e ardhshëm t’i kenë të gjallë në kujtesën e tyre historike e të përjetshme.
Dëshmorët nuk vdesin kurrë, sepse me flijimin e tyre për atdhe, me amanetin që na e lanë, duke ndjekur porositë e tyre do t’i kujtojmë si të gjallë në ndërgjegjen kombëtare e njerëzore duke ua përcjellë brezave të ardhshëm. Heronjtë e dëshmorët, nëse harrohen nga populli i vet, atëherë ky popull është i gjykuar që ta përsërisë historinë e tij tragjike, -ky është një mësim historik që është dëshmuar shumëherë, posaçërisht te popujt e robëruar gjatë shekujve të kaluar. Emri, vepra dhe shembulli i dëshmorëve kanë qenë, janë dhe do të jenë gjithmonë yje udhërrëfyese të përhershme për çlirim e ribashkim kombëtar. Kush i nderon dëshmorët e nderon popullin, e nderon veten, e respekton historinë e lavdishme kombëtare, e siguron të tashmen dhe të ardhmen e atdheut.

Xhavit Haziri, është njëri nga veprimtarët më të devotshëm të çështjes sonë kombëtare. Ai, qysh nga mosha e hershme rinore u aktivizua në organizatat ilegale që luftonin për çlirim e ribashkim kombëtar, duke qenë njëri nga udhëheqësit më të merituar të strukturave drejtuese të këtyre organizatave.
Intensiteti kulmor i veprimtarisë së tij patriotike, me shembuj konkret, nga viti 1985 e këndej ishte i pandërprerë derisa e rrëmbyen kriminelet e UDB-ës serbe.
- ”Nga penda në pushkë duhet të veprojmë për ta fituar lirinë, vetëm me llafe nuk ka fryte”, -e përsëriste shpeshherë para shokëve qëndrimin e tij prej një veprimtari të paepur.
Xhavit Haziri, shpallet Hero i Kosovës për kontributin e tij ndaj atdheut më 26 Nëntor të vitit 2010 nga Jakup Krasniqi, ushtrues i detyrës së Kryetarit të Kosovës, i cili me rastin e festave të 28 Nëntorit,  ndaru 31 dekorata e medalje për personalitet më të njohura te çeshtjes kombetare. 

Pak fjalë për biografinë e Xhavit Hazirit.

Është lindur më 3 shtator të vitit 1960 në fshatin Druar të Vushtrrisë nga babai Bajram Hamit Haziri, lindur më 1931, dhe nga nëna Fahrije Fazliu – Haziri, e lindur më 1940 në fshatin Resnik të Vushtrrisë. Xhaviti, ishte fëmija i dytë, i kësaj familje, pas Mexhitit, i lindur më 1957, pas tij do të lindin edhe pesë djem, Nexhmedini, 1963, Shemsedini, 1965, Fadili, 1968, Arsimi, 1965 dhe Urani, i lindur më 1977. Ky fshat që gjendet në jug-perëndim të qytetit, në Artakoll, afër dhjetë kilometra, me një pozitë të mirë gjeografike në rrafshin e Kosovës, pranë vijës hekurudhore Selanik-Mitrovicë, e ndërtuar më 1873, duke u shtrirë deri buzë Qyqavicës legjendare. Artakolli i Vushtrrisë, ka një përfshirje gjeografike afër njëzet kilometra duke filluar nga Gurbardhi e Ashlani, në veriperëndim e deri në Trimor, ish-Zhilivodë, në jugperëndim të kësaj komune.
Historia e kësaj treve është e lidhur ngushtë me të gjitha ngjarjet historike që kanë ndodhur, qysh nga Beteja e Kosovës, nga Lidhja Shqiptare e Prizrenit, nga kryengritjet shqiptare të udhëhequra nga Isë Buletini e Hasan Prishtina, nga Lëvizja Kaçake, me Azem Bejtën e Shotë Galicën në krye, e deri te lufta heroike e UÇK- së, me komandantin legjendar Adem Jashari në krye të saj.

-Me këtë rast kisha për ta cekur që, këngët legjendare për Milush Kopiliqin që janë mbledhur nga studiuesi serb, Glisha Elezoviq, i cili shkon tek i burgosuri shqiptar Hamëz Xhemë Bojku në një burg të Serbisë më 1923 dhe prej tij i merr këngët që i ka kënduar rapsodi i këtij fshati, Hamëz Xhemë Bojku, i cili i këndonte me bindjen se, po rrëfente historinë e të parëve të vet; -ky, ishte dënuar me vdekje që kishte luftuar forcat pushtuese serbe. Pra, edhe në këtë fshat, në odat e të cilit bisedohej, këndohej e festohej e kaluara e lavdishme historike, ku ishte trashëguar bujaria, trimëria, besa e mikpritja shqiptare me shekuj, brez pas brezi, do të frymëzohen brezat atdhetarë në vazhdimësi të kësaj ane. Për lexuesit e nderuar, dua të përkujtoj faktin që, në katundin Druar, ka familje që edhe sot, kanë mbiemrin, Kopiliqi.
Një mbresë e gjallë nga shkolla e odës shqiptare që do t’i ngulitet në ndërgjegjen e Xhavitit, e që do ta përcjellë deri në vdekje, ishin fjalët e paharruara të heroit tonë kombëtar, Hasan Prishtinës, që përcilleshin në popull brez pas brezi : “ Unë kam një rrugë të caktueme para mejet: atë kam shkelë dhe atë do të shkeli deri në vdekje – rrugën e independencës ma të plotë të tanë Shqipnis!”. Bajram Haziri, babai i Xhavitit, ishte i etshëm për dije e shkollim, kishte arritur që të kryente shkollën e mesme teknike, në atë kohë, dhe dëshira e tij ishte që t’i shkollonte edhe fëmijët e vet. Ka punuar në Elektroekonominë e Kosovës në Kastriot, ish Obiliq, dhe kishte marrë banesë në këtë qytet, më 1963, për të qenë më afër punës dhe për t’i shkolluar fëmijët më afër Prishtinës. Këtu, do të rritet e shkollohet Xhaviti, por, pa e harruar, në asnjë çast, fshatin e lindjes, ku shkonte shpesh, sidomos gjatë pushimeve, dhe interesohej të dëgjonte bisedat në odat fshatare- në ato shkollat popullore. Kishte dëshirë që të shkonte në fshatin e lindjes e në fshatrat ku kishte kushërinjtë, te dajtë e tij në Resnik, e në shumë fshatra të Vushtrrisë, ku, nga bisedat që zhvilloheshin për trimëritë heroike të popullit shqiptar, pothuaj i regjistronte të pashlyera në trurin e vet.
Gjithashtu, qysh i ri kishte dëshirë që ta vizitonte Qyqavicën, “Olimpin” e trimave të Milush Kopliqit, Isa Buletinit, Hasan Prishtinës, Shotë Galicës e Azem Bejtës, Shaban Polluzhës,etj., “Olimp”, ku do të ushtronte edhe vetë, bashkë me disa shokë, në vitet e 90-ta, për të mësuar përdorimin e armëve, me të cilat do ta luftonin e ta shporrnin, njëherë e përgjithmonë, armikun shekullor që i kishte shkelur këto troje të pastra shqiptare. Kjo trevë, pastaj do të bëhet edhe varri kryesor i soldateskës serbe, kur trimat me krahët e shqipeve të UÇK-së, në krye me komandantin legjendar, Adem Jasharin, do t’i shporrin, bashkë me aleatët e NATO-s, përfundimisht hordhitë karpatiane në qershor të vitit 1999. Buzë këtij “Olimpi”, në një thep shkëmbor, do të bie heroikisht edhe shoku i tij më i ngushtë gjatë tërë veprimtarisë së tij, gjithashtu një kreshnik legjendar, i pavdekshmi, dëshmori Fehmi Lladrovci, bashkë me shoqen e vet të jetës- dëshmorja Xhevë Krasniqi- Lladrovci.
Xhaviti, do t’i kryej me sukses të shkëlqyeshëm, shkollën fillore dhe të mesmen në Kastriot, ish-Obiliq. Aty, do të njihet me shumë shokë të idealit të vet, me të cilët do të veprojë gjithnjë për çështje kombëtare. Do të gjejë e lexojë literaturë ilegale dhe do të bëhet njëri nga militantët më të zellshëm në Kastriot, Vushtrri, Prishtinë, Drenicë, Llap e në mbarë Kosovën…
Më vonë, pas disa ndjekjeve e burgosjeve, në vitet e 90- do të arrinte që të kryente edhe shkallën e parë të Fakultetit Juridik në Universitetin e Prishtinës.

Xhavit Haziri, bashkë me shoqën e jetës së vet, Remën, më 14 gusht 1997

Xhavit Haziri, nga familja e ngushtë, ka lënë pas vete shoqen, Remzije Hajdini, e lindur në Prishtinë më 1963 dhe dy djem, Çlirimin, i lindur më 3 shtator 1991 në Drenas, ish -Gllogovc, dhe Shqipërimin, i lindur më 28 gusht 1993 në Prishtinë, emrat e djemeve tregojne e deshmojne enderren e heroit! 

VEPRIMTARIA PATRIOTIKE E XHAVIT HAZIRIT

-“ Udhëheqësit partiakë e shtetërorë dirigjohen nga konjukturat e qarqeve diplomatike të shteteve të mëdha dhe janë bërë sikur robotë! T’i mbyllësh sytë para kësaj gjendjeje të mjerë që e ka kapluar popullin do të thotë të mos kesh kurrfarë ndjenje kombëtare”. (Xhavit Haziri)

Xhavit Haziri, është njëri nga veprimtarët më të devotshëm për çlirim e ribashkim kombëtar që nuk do të luhatet e nuk do të ndalët kurrë në rrugën e përcaktuar e të trasuar për ta bërë bashkimin e kombit shqiptar në një Shqipëri Etnike, aty ku i thonë bukës bukë e ujit ujë, qysh nga ideologët e udhëheqësit e Lidhja Shqiptare e Prizrenit, me vëllezërit Frashëri, Pasko Vashë Shkodrani, Sylejman Vokshi etj. Nga Pavarësia e Shqipërisë, Ismail Qemajli, Hasan Prishtina, Luigj Gurakuqi etj. nga LNÇ e Shqipërisë, me Enver Hoxhën në krye, dhe nga idealet e nga gjaku i derdhur për atdhe i të gjithë dëshmorëve të kombit tonë.
Demonstratat heroike studentore e popullore të vitit 1981, për të cilat edhe Xhaviti, bashkë me shokë, kishte dhënë kontribut e vet, i kishin dhënë një impuls të fortë popullsisë shqiptare për të vazhduar luftën për drejtësi e barazi dhe nuk kishte forcë që ta shmangë nga kjo rrugë, megjithë dëmet që i kishte sjellë regjimi titist duke vrarë, duke arrestuar, duke dënuar, e duke larguar nga puna e nga studimet universitare pjesën më të ndërgjegjshme të Kosovës e viseve tjera shqiptare në ish Jugosllavi. 

Ky djalosh, tashmë me një vetëdije të lartë kombëtare, do të përpiqet që kjo Lëvizje e madhe popullore të vazhdojë për ta mbajtur këtë gatishmëri të forcave popullore për liri e bashkim, forca që do të luftonin, pa ndërprerje deri në krijimin e Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës (UÇK). Ky do të jetë njëri nga bartësit kryesor të bashkimit të organizatave ilegale, bashkim pa dallim ideje, feje a krahine, ashtu siç e kishin filluar Metush Krasniqi, Adem Demaçi, Hyrije Hana, Mulla Ramë Govori, Ahmet Haxhiu etj. në shtator të vitit 1974 në Dajkovc të Dardanës, të cilët projektuan Lëvizje Nacional Çlirimtare të Kosovës; gjithashtu do ta mbartë vazhdimësinë e unitetit të Lëvizjes gjithëkombëtare të nisur nga Jusuf Gërvalla e Kadri Zeka që i vrau dora vrastare e UDB-ës famëkeqe më 17 janar të vitit 1982. Në Turqi, zyrtarisht, ishte formuar Lëvizjen për Republikën Socialiste Shqiptare në Jugosllavi (LRSSHJ), një muaj pas vrasjes makabër të Jusuf e Bardhosh Gërvallës dhe Kadri Zekës, nga përfaqësues të dy grupimeve patriotike të fshehta, Sabri Novosella dhe Abdullah Prapashtica (të arratisur politik nga Kosova), kur me ndërmjetësimin e ambasadorit të Shqipërisë në Turqi, Bujar Hoxha shpallin bashkimin e organizatave ilegale. LRSSHJ ishte vazhdimësi e organizatave, LNÇKVSHJ, OMLK, FKP dhe i PKMLSHJ. Ky bashkim kishte dhënë kontribut të jashtëzakonshëm në luftën për të drejtat e barabarta të shqiptarëve me popujt tjerë në ish-Jugosllavi, për krijimin e Republikës së Kosovës bashkë me të drejtën për shkëputje në rast të shpërbërjes së RSFJ-së. Edhe pse në shtetet perëndimore kishte një bashkim të fuqishëm, kjo është parë në demonstratat e përbashkëta të organizatave ilegale, praktikisht nuk u arrit bashkimi-shkrirja e mirëfilltë, sepse krerët e ish-organizatave, Sabri Novosella (LNÇKVSHJ), Abdullah Prapashtica (PKMLSHJ) dhe Xhafer Shatri (OMLK) nuk ishin të denjë për një bashkim-shkrirje të vërtetë të kësaj organizate të re, sepse nga përçarjet e tyre, madje edhe duke e quajtur njeri-tjetrin spiun të UDB-as, kishin ndikuar negativisht në mbarëvajtjen e organizimit të përgjithshëm kombëtar, si jashtë ashtu edhe brenda atdheut. Por veprimtarët e paepur për të cilët ATDHEU ISHTE MBI TË GJITHA nuk pushuan kurrë në shërbim të atdheut deri në formimin e UÇK-së në vitet 90-ta.

Xhavit Haziri, kishte një shqetësim të madh për bashkimin e grupeve ilegale të shkapërderdhura, pa një qendër organizative. Mu për këtë, ai me shokë, në fillim të vitit 1985 mbajnë mbledhjen e bashkimit të organizatave ilegale, si hap të parë drejt një Lëvizje gjithëkombëtare duke bërë Këshillin Organizativ, formuan organizatën Marksistë -Leninistët e Kosovës, ku edhe zgjodhën udhëheqësinë e vet me këta veprimtarë: Xhabir Morina, sekretar politik, Xhavit Haziri, sekretar për propagandë, informim dhe shtyp, Fehmi Lladovci, sekretar për çështje ushtarake, Bashkim Mazreku, sekretar organizativ, Bajram Limani, sekretar për sigurimin e bazave etj. Në këtë grup të bashkuar, veprimtarë të dalluar do të jenë edhe Ali Ahmeti, Xhavit Haliti, Nuhi Ahmeti, Abdullah Dërguti, Hilmi Reçica, Hajdin Abazi, Shaban Shala, Sadik Halitjaha, Elmi Zeka etj.
Këshilli Organizativ në përbërje të Xhavit Hazirit, Xhabir Morinës, Bashkim Mazrekut, Ali Ahmetit e Shaban Shalës në prill të vitit 1985 formojnë Komitetin Organizativ të Marksistë -Leninistët e Kosovës MLK. Komiteti i MLK-së ishte pararojë e LPRK-së. Shaban Shala e Fehmi Lladrovci formojnë Komitetin e Rrethit të MLK-së në Drenas, ish-Gllogoc. Gjatë vitit 1985, u formua Komiteti i OMLK-së, në Prizren, Suharekë, në Prishtinë, Ferizaj, në Kaçanik, Vushtrri, Tetovë, Kërçovë, Strugë, Bujanovc, Klinë, Pejë etj. Në këtë riorganizim formohen edhe shumë Këshilla Popullore të LPRK-së, një ndër ta ishte edhe Këshilli Popullor i LPRK-së në Prekaz, i formuar më 1985 nga Adem Jashari, Sami Lushtaku, Jakup Nura, Nuredin Lushtaku etj., që kishte lidhje me Fehmi Lladrovcin.

Në fillim të nëntorit të vitit 1985 u arrestuan disa aktivistë të LPRK-së dhe të grupeve tjera.
Xhabir Morina, Ramadan Haziri, Metush Krasniqi, Bilall Sherifi, Fehmi Lladrovci, Shaban Shala, Elmi Reçica, Skënder Osmani, Elmi Zeka, Skënder Luzha, ndërsa, Xhavit Haliti, Xhavit Haziri, Hajdin Abazi dhe Nuhi Ahmeti, u dënuan në mungesë. Xhaviti, iu kishte ikur nga duart agjentetëve dhe policëve të Sigurimit të atëhershëm të Kosovës, kur këta kishin dashur që te arrestojnë, ka qëndruar në ilegalitet derisa, i bien në gjurmë... Në vitin 1986 grupi i MLK-së do të dënohet në Gjykatën e Qarkut të Prishtinës, me këtë kohëzgjatje:

Xhabir Morina, me 13 vite burg, 

Elmi Reçica, me 11 vite burg, 

Xhavit Haziri, me 9 vite burg, 

Fehmi Lladrovci, me 9 vite burg, 

Shaban Shala, me 7 vite burg, 

Agron Morina, me 11 vite burg, 

Idriz Hyseni, me 6 vite burg, 

Ali Elshani, me 6 vite burg,

Nuhi Ahmeti, me 6 vite burg, 

Sabit Tahiri, me 6 vite burg, 

Nysret Pllana, me 6 vite burg, 

Xhevat Ukshini, me 8 vite burg, 

Skënder Luzha, me 3 vite burg, 

Fatmir Sulejmani, me 5 vite burg, 

Fatmir Thaçi, me 5 vite burg, 

Abdullah Dërguti, me 9 vite burg, 

Rexhep Dugolli, me 6 vite burg,

Elez Zogu, me 2 vite burg. 

Xhavit Haziri, si gjatë hetuesisë në organet e SUP-it të Prishtinës, si gjatë gjykimit, ashtu edhe gjatë vuajtjes së dënimit ka qenë shembull i sakrificës dhe i papërkulshmërisë.
Nga burgu i Prishtinës dërgohet në burgun e Foçës, sot ky qytet gjendet në të ashtuquajturën “ Republika Serpska”, ku vuanin dënimin të burgosurit më të rrezikshëm të ish-Jugosllavisë, në kushtet më të vështira, aty do ta vuajnë dënimin edhe profesor Ukshin Hoti, Jashar Salihu, Alia Izetbegoviq, ish-kryetari i Bosnjës etj. Xhavit Haziri, ka qëndruar në burg rreth pesë vite, lirohet gjatë ç´thurjes dhe shkatërrimit së shtetit jugosllav gjatë viteve të 90-ta, meqë Kroacia, Sllovenia e Bosnja i lironin të burgosurit politikë, pra edhe shqiptarët. Xhaviti, pas lirimit nga burgu i Foçës, në fund të vitit 1990, vazhdon aktivitetin në LPRK, aty ku e kishin lënë shokët që kishin rënë heroikisht në nëntor të vitit 1989, Afrim Zhitia, Fahri Fazliu, dhe pas arratisë së disa shokëve jashtë vendit, Fadil Vatës, Bardhyl Mahmutit etj.

-Do t’ishte një shkrim i gjymtë të shkruash për historikun e Lëvizjen gjithëkombëtare, a për ndonjë dëshmor të saj, e të mos përmendesh Bacë Ahmet Haxhiun, Anteu i Shqipërisë Etnike, shtyllën ilegale të LBRSH-së, me Bacë Adem Demaçin në krye, të LNÇKVSHJ, me themeluesin Metush Krasniqi e me promotorin e saj Jusuf Gërvalla, LPRK-së, me Fadil Vatën dhe Afrim Zhitinë në krye, si dhe impulsin e UÇK-së, me Adem Jasharin komandant legjendar. Bacë Ahmet Haxhiu është veprimtari i paluhatshëm për liri e pavarësi të atdheut, i cili do ta luajë rolin kryesor në vazhdimësinë e veprimtarisë patriotike, dhe që nuk do ta lë që të shkëputet zinxhiri i këtyre veprimeve revolucionare, edhe kur rrezikohet të shkëputet; ky atdhetar kishte lidhje ilegale edhe me Xhavit Hazirin, me të cilin do të vazhdojnë, së bashku, aktivitetin patriotik gjatë tërë jetës së tyre. Baca do ta lidhë Xhavitin me shokët e LPRK-së, brenda në Kosovë dhe me Kryesinë e saj në Zvicër, dega jashtë vendit. Xhaviti do të ketë disa pseudonime gjatë aktivitetit të vet ilegal, nder ta edhe pseudonimin “Besniku”, “Doktori”, “Syza” etj. Shtëpia e Bacë Ahmet Haxhiut ishte një bazë e veprimtarëve ilegal dhe njëkohësisht një strehë e sigurt, kur ishin në rrezik nga ndjekjet e sigurimit ish jugosllav, ku janë strehuar shumë shokë, ndër ta edhe Afrim Zhitia, Fadil Vata, Shaban Muja, Azem Syla, Arif Seferi, Ali Ahmeti, Fehmi Lladrovci, Xhavit Haziri etj. Pushkët e para të shkrepura kundër pushtuesve në fund të shekullit të kaluar kanë qenë të sjellura në Kosovë nga Bacë Ahmet Haxhiu; ai, gjithashtu ia sjellë mitralozin nga Zvicra Komandantit legjendar, Adem Jasharit, që do t’i dorëzohet nga Azem Syla.

Vrasja e Afrim Zhitisë, sekretar politik, dhe Fahri Fazliut, udhëheqës, më 2 nëntor të vitit 1989, dy drejtues të lartë të LPRK-së, dhe largimi i Fadil Vatës, sekretar organizativ, në Zvicër për shkaqe shëndetësore, e kishin dëmtuar shumë organizimin e LPRK-së. Në këto rrethana delikate të vazhdimësisë organizative të LPRK-së, kur mungonin udhëheqësit potencialë, u mbajt Konferenca e Dytë e jashtëzakonshme në fillim të shkurtit të vitit 1991 në fshatin Prapashticë të Prishtinës, ku kanë marrë pjesë këta veprimtarë: Xhavit Haziri, Azem Syla, Halil Selimi, Ismet Sulejmani, Ramadan Avdiu, Ramadan Pllana, Raif Qela, Behajdin Allaqi, Hydajete Krasniqi, Zyrafete Muriqi, Halit Krasniqi, Ilaz Kadolli, Menderes Zeneli, Irfan Musmurati, Hulusi Beqiri etj.
Në këtë Konferencë u zgjodh Komiteti Drejtues prej pesë vetëve: Xhavit Haziri, Ramadan Avdiu, Halil Selimi, Ismet Sylejmani dhe Halit Krasniqi.
Më poshtë, po i jepi të dhënat për disa aktivitete të LPRK-së, ku Xhavit Haziri do të jetë i pranishëm dhe gjithnjë në udhëheqësinë e lartë.

Shtator 1991, Prishtinë: Mbahet konsultë e LPRK-së, ku ishin të pranishëm, Xhavit Haziri, Ahmet Haxhiu, Adem Demaçi, Emrush Xhemajli, Ramadan Avdiu, Hydajet Hyseni, Mehmet Hajrizi, Ibish Neziri etj. Adem Demaçi me këtë rast bëri një diskutim të gjatë se si e mendon veprimin e LPRK-së në vitet në vijim. ..
Tetor 1991, në Ujëmir, Drenicë, u mbajt mbledhja e tretë e LPRK-së. Të pranishëm ishin, Xhavit Haziri, Ahmet Haxhiu, Halil Selimi, Mehmet Hajrizi, Emrush Xhemajli, Ilaz Kadolli, Dr. Muhamet Mehmeti, Bahri Fazliu, Xheladin Gashi, Ramadan Avdiu, Ibish Neziri, Ali Lajçi, Hydajet Hyseni, Mehmet Hajrizi, Gani Syla, Ilaz Kadolli, Beajdin Allaçi etj.
Kryetar u zgjodh Gani Syla, ndërsa në udhëheqësinë e ngushtë ishin: Xhavit Haziri, Ramandan Avdiu, Halil Selimi, Mehmet Hajrizi, Hydajet Hyseni, Ahmet Haxhiu, Musa Demiri, Ramë Buja, Azem Syla, Hydajete Krasniqi, dhe Guximtar Labënishti.
Tetor 1991: Pak kohë pas përfundimit të Mbledhjes nga LPRK-ja u larguan, Hydajet Hyseni, Mehmet Hajrizi dhe Gani Syla, ky i fundit ishte edhe Kryetar i LPRK-së. Si pasojë e largimit nga LPRK të Kryetarit dhe një pjese të Kryesisë së LPRK-së brenda vendit u dëmtua shumë. Largimi i tyre ndodhi për shkak se ky grup pati kërkuar zyrtarisht të dilej me deklarimin për të shpallur LPRK-në, inekzistente. Ndërsa, si arsyetim jepej se, kjo organizatë gjoja ishte e tepërt ne jetën politike pluraliste të Kosovës. Ata, u inkuadruan në lëvizjen pacifiste të Ibrahim Rugovës – në Lidhjen Demokratike të Kosovës - LDK.

• Vendim i veçantë, 1991: Një vendim i posaçëm është nxjerrë nga Kryesia e LPK-së në vitin 1991, për ngarkimin e anëtarëve Xhavit Haliti dhe Xhavit Haziri, me detyrë speciale për organizimin e Sektorit të Veçantë i cili është marrë ekskluzivisht me segmentin e organizimit ushtarak. Vendimi i është dorëzuar Xhavit Halitit dhe është njoftuar Kryesia e degës se LPK-së, jashtë vendit, për rolin dhe kompetencat që do t'i ketë Xhavit Haliti si drejtues i sektorit, rolin dhe kompetencat e sektorit të veçantë si strukturë dhe procesi i vendimmarrjes brenda tij.
• Sektori i Rëndësisë së Veçantë, i përbërë nga Xhavit Haliti, Azem Syla dhe Ali Ahmeti kishin për detyrë themelimin e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës,
Intervistë ekskluzive ( dhënë gazetës « Zëri » më 7 prill 2010)

1992 - korrik 1993 : Militant të LPK-së bënë disa veprimet të armatosura kundër trupave serbe.

1991: Xhavit Haziri, Ahmet Haxhiu e Xhavit Haliti takohen me Presidentin e Shqipërisë Ramiz Alinë.   ( Jan takuar edhe me Servet Pëllumbin, me Haxhi Lleshin )Nga presidenti Alia marrin përkrahje morale dhe premtime se do të ndihmohet Kosova në rrugën e saj për fitimin e lirisë dhe pavarësisë...
Për këtë takim me Ramiz Alinë dhe me udhëheqës tjerë të shtetit amë, më tregon pak më detajisht, Ismet Sylejmani, njëri nga udhëheqësit e LPRK-së, i cili ishte në përbërje të delegacionit prej Xhavit Hazirit, Ahmet Haxhiut, Arif Seferit, nga Kosova dhe Viset shqiptare, në ish-Jugosllavi dhe Xhavit Haliti nga diaspora.


Ismet Sylejmani "…Ishim takuar me Haxhi Lleshin, kur biseduam për fillimin e luftës së armatosur, Ai burrë i madh i popullit shqiptar, saktësisht na tha: “Ne shqiptarët e Shqipërisë, për juve nuk e fillojmë luftën e armatosur, nëse ju nuk e filloni, por po e filluat luftën, mbajeni mend se; shoku Enver Hoxha, Partia dhe Shteti Shqiptar ka menduar për këtë ditë, armë dhe barot keni sa të doni dhe luftën kundër Serbisë do ta fitoni”!...

Prishtinë, 1993 : Për të biseduar lidhur me organizimin e rezistencës aktive të armatosur në Kosovë, një delegacion i LPK-së i përbërë nga: Xhavit Haziri, Ramadan Avdiu dhe Azem Syla, u takuan me Kryetarin e LDK-së dhe të Kosovës, dr. Ibrahim Rugova, Fehmi Aganin dhe Zenel Kelmendin. Takimi përfundoi si shumë herë pa sukses.

• Prill, 1993, Kollare, Kërçovë. Mbahet mbledhja konsultative e LPK-së. Marrin pjesë: Xhavit Haziri, Ahmet Haxhiu, Ali Ahmeti, Adnan Asllani, Hashim Thaçi, Azem Syla, Gafurr Elshani, Beajdin Allaçi, Adem Grabovci, Bilall Sherifi, Halil Selimi, Ramadan Avdiu, Hidajete Krasniqi, Hysen Gega, Ramadan Pllana, Ilaz Kadolli, Fadil Bajrami, Musa Demiri, Bexhet Luzha, Fatmir Brajshori, Mustafë Krasniqi etj. Në këtë takim u lëshuan rezolucionet sipas të cilave LPK mbështet të gjitha aksionet e armatosura kundër pushtuesve. Gjithashtu, u krijua Grupi i Organizimit të Mbledhjes së IV-të të Përgjithshme i përbërë nga Adnan Asllani, Hashim Thaçi, Bilall Sherifi.
Më 28-29 korrik 1993, Kodër e Trimave, Prishtinë, në shtëpinë e veprimtarit Fatmir Brajshori, mbahet Mbledhja e Katërtë e Përgjithshme e LPK-së. Marrin pjesë: Xhavit Haziri, Ramadan Avdiu, Halil Selimi, Adnan Asllani, Isa Krasniqi, Xheladin Gashi, Fatmir Brajshori, Fazli Veliu, Emrush Xhemajli, Beqir Beqa, Sabri Kiçmari, e të tjerë drejtues dhe delegatë nga terreni. Në mbledhje bëhen ndryshime programore e statutare. Në Program tekstualisht aprovohet si mjet i arritjes së qëllimit lufta e armatosur për çlirimin e Kosovës (dhe viset shqiptare në ish-Jugosllavi). Aprovohet rezoluta sipas të cilës lufta e armatosur duhej të ishte prioritet i veprimeve të LPK-së. Ndërsa, emri i LPRK-së u ndërrua në LPK, pra LËVIZJA POPULLORE E KOSOVËS.

E premte, 25 shkurt 1994 në Prishtinë u shpall Aktgjykimi i 19 shqiptarëve  me 80 vjet burg!

RILINDJA "Dje në Gjykatën serbe të Qarkut të Prishtinës u shpall aktgjykimi i 19 shqiptarëve.
Me nga 10 vjet burg u dënuan Ismet Mahmuti, Hajredin Hiseni e Raif Çela. Deputeti i Parlamentit të Kosovës Bajrush Xhemajli (ishte deputet i pavarur i komunës së Ferizajt-vërejtja ime) u dënua me 8 vjet. Me nga 5 vjet u dënuan Xhavit Haziri, Faik Ajeti, Sali Mustafa, Sali Salihu e Shemsi Veseli. Ramadan Pllana u dënua me 4 vjet burg. Me nga 3 vjet u dënuan Nehat Selimi e Remzie Abdullahu. Nga 2 vjet burg iu shqiptuan Islam Mulakut e Ajet Berishës. Ndërsa me nga 1 vit burg u dënuan Sanie Aliu, Skënder Hajdari e Hazir Zeqiri.
Ndaj të akuzuarit Ahmet Haxhiu është ndërprerë paraburgimi dhe është veçuar procedura penale (për shkaqe shëndetësore - vërejtje imja), kurse për Rexhep Avdiun paditësi ka hequr dorë nga akuza.
Pra ky gjyq i kontrolluar nga Serbia gjatë këtij procesi që zgjati afro tre muaj, i shqiptoj gjithsejtë jo më pak se 80 vjet burg për shkak të kualifikimit nga ana e gjyqit serb se këta të akuzuar i përkisnin organizatës ilegale "Lëvizja Popullore për Republikën e Kosovës. A.M.

1993 - Aktivistët të LPK-së, pas burgosjes dhe gjykimit së veprimtarëve të lartpërmendur, dalin jashtë vendit : Këta janë: Azem Syla, Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Halil Selimi, Fatmir Brajshori, Ardian Krasniqi, Bislim Elshani, Ali Ukaj, Murat Bytyqi, Sejdi Gega, Ekrem Jashari, Halit Krasniqi, Ibish Neziri, Fahri Makolli, Ilmi Zeka, Ramadan Avdiu, Ramiz Lladrovci, Sejdi Sejdiu, Mustafë Krasniqi, Azem Zejnullahu, Skënder Krasniqi, Ukë Shala, Xhemajl Rudi, Muharrem Elshani, etj.

_{Xhavit Haziri}

 dhe roli i tij në formimin e UÇK-së.

  “Vetëm me bashkim e të gjithë potencialit kombëtar fitohet pavarësia, atëherë do ta kemi më lehtë dhe më afër ditën kur do ta kurorëzojmë Kosovën Republikë të Pavarur”, (Xhavit Haziri).

"Mua, më gëzon fati që e njoha një burrë si Xhavit Hazirin, jo vetëm fakti që më lidhte vizioni i përbashkët kombëtar, -gjithsesi, kjo ishte mbi të gjitha, -por, ajo që më bënte përshtypje tek Xhaviti ishte thjeshtësia e tij, ndërtimi i një filozofie të qartë mbi parimet e shëndosha kombëtare. Më vjen keq, dhe ndihem ca i zhgënjyer me shumë shokë që tash janë në pushtet, e që dikur kishim një ideal të përbashkët, disi figurën e Xhavitit e kanë lënë anash dhe askush prej tyre, me të cilët deri më sot nuk e trajton si do të duhej, e nga ana tjetër nga këta shokë, disa prej tyre mund të them lirisht se e kanë humbur rrugën që e kishin filluar me ne; për një qëllim: për ta bërë Shqipërinë ashtu siç duhej të ishte dhe nganjëherë më shkon mendja te thënia e Xhavitit: “Sikur këta njerëz ta kuptonin thjeshtësinë dhe ndërgjegjen e kombit, a do të vepronin kështu”?!...(Mustafë Krasniqi)

Xhavit Haziri, ishte ideatori dhe nxitësi kryesor për emërtimin e UÇK-së 

“Organizimi në parti legale në kohë robërie është papjekuri dhe se ky organizim çon ujë në mulli të pushtuesit dhe se vetëm Lëvizja gjithëkombëtare është garanci për pavarësi të vërtetë”.

(Xhavit Haziri)
Xhavit Haziri, ishte një veprimtar konsekuent, një luftëtar aktiv e i paepur, i cili vendosmërisht militonte për të realizuar programet dhe qëllimet e LPK-së e të UÇK-së. Gjatë veprimtarisë së vet i ka përdorur rrugët ilegale, ku ka qenë shumë i matur e konspirativ, në formën gjysmë ilegale në vitet e 90-ta, në protesta e në tubime të hapura duke folur e lexuar letra për dëshmorët e kombit, pa u paraqitur me emër e mbiemër, dhe në formën legale duke bashkëpunuar me Lëvizjen studentore, UPSP, me Bashkimin e Sindikatave, BSPK, me KMDLNJ, ku ka qenë edhe vetë anëtar, e me shoqata të tjera patriotike, informative e kulturore. Fillimi i vitit 1998, përmbysi dhe demaskoi pacifizmin e rrejshëm të LDK-së e Ibrahim Rugovës. Fillojnë protestat studentore duke kundërshtuar dhunën ushtarako policore serbe në Kosovë. Në këto protesta të udhëhequra nga Lëvizja Studentore, me Muhamet Mavrajn, Albin Kurtin, Driton Lajçin, Bujar Dugollin e me përkrahjen e rektorit Ejup Statovci, u thye miti rugovian dhe ngadhënjeu rruga e UÇK-së, rruga e vetme që duhej ndjekur për liri e pavarësi kundër kriminelëve serbë. Protesta tjera në përkrahje të UÇK-së u organizuan edhe në Prishtinë nën udhëheqjen e Isa Kastratit, ish i burgosur politik, tani dëshmor i kombit, të cilave iu bashkuan edhe disa parti politike etj. Kjo lëvizje ishte ngadhënjimi i guximit mbi frikën, ngadhënjimi i jetës mbi vdekjen e turpshme pacifiste, kjo ishte vdekje a liri, të cilën e kishin ngulitur në vetëdijen e popullit dëshmorët e kombit, të të gjitha kohërave ; për të ardhur deri te kjo luftë kishte kontribuar edhe Xhavit Haziri, me shokë, për të cilin ëndrra e tij atdhetare për liri e pavarësi të Kosovës po bëhej realitet.
Në vazhdim, po i ep disa deklarata të bashkëveprimtarëve të këtij atdhetari që dëshmojnë qartas se ky ishte promotori kryesor i formimit dhe emërtimit të UÇK-së heroike. 

 Kadri Veseli, flet për aksionet e armatosura të LPK-së gjatë viteve 1992 - korrik 1993 :

“Në vitin ‘92, ne ishim të interesuar që ta vazhdonim luftën, e jo ta lëshonim Kosovën”.
Klan Kosova: Cilit krah i keni takuar? Unë kam informacione se në vitin ‘93 nuk i keni takuar Lëvizjes...
Kadri Veseli: “Jemi duke folur për periudhën ‘92, atëherë kur ka ndodhur aksioni i parë, për të mos harruar kontributin e Xhavit Hazirit, i cili ka qenë ndër udhëheqësit e Lëvizjes në atë kohë. Ne kemi pasur një vendim, i cili forcohet në Kërçovë më pas, që të vazhdohet me luftën e armatosur. I kishte humbur kuptimi luftës vetëm politike. Populli largohej me të madhe nga vendi, rrezikohej “Spastrimi i Bardhë” i Kosovës. Pra, rrezikoheshim ta humbnim vendin pa dinjitet”.

(Shkruar nga Kosovapress, E Enjte, 31 Dhjetor 2009)
-Siç shihet nga këto të dhëna të thukëta që po i publikoj në këtë shkrim për Xhavit Hazirin, nuk janë të parat e as nuk do të mbesin të fundit, shihet qartë se ky hero kombëtar ka luajtur rolin primar, siç pohon edhe Bedri Islami, në formimin e UÇK-së. Në kërkim të rolit të tij për formimin e UÇk-së lexova edhe librin e Jakup Krasniqit, ish zëdhënës i saj, « Kthesa e madhe (Ushtria Çlirimtare e Kosovës) », me 302 faqe, botuar nga N.B. « Gjon Buzuku », në Prishtinë më 2006, po , për çudi edhe ky autor nuk e përmend askund Xhavit Hazirin. Në faqën 61 shkruan edhe këtë « …Azem Syla ish i burgosur politik, profesor i kimisë, ka merita të veçanta së bashku me Xhavit Halitin, për formimin e UÇK-së (Ushtria Çlirimtare e Kosovës). Për këtë detyrë, siç theksuam më lart, së bashku me Hashim Thaçin kishin lidhje me LPK-në ». Siç duket, Jakup Krasniqi nuk e ka ditur se Xhavit Haziri ishte më i lartë se këta tre të fundit në hierarkinë organizative të LPK-së dhe se këta, kur i kanë treguar për të se ishte i pari në të gjitha aktivitetet e LPK-së e UÇK-së, merr vendim për ta shpall hero… Gabim i përmirësuar me një akt madhor! Më mirë vonë se kurrë!
Vështrim i thukët historik i UÇK-së

- Më 17. 11. 1994 Arau, Zvicër. U lëshua Komunikata e Parë ushtarake. Kryesia e LPK-së, pas insistimit të grupeve të armatosura brenda vendit, merr vendim për fillimin e lëshimit të komunikatave, në të cilat merret përsipër autorësia e tyre. Pas një diskutimi të përimtuar Kryesia, duke pasur parasysh edhe propozimet e grupimeve ushtarake në terren, mori vendim që organizmi i ri ushtarak të quhet “Ushtria Çlirimtare e Kosovës”. Komunikata u vendos të mbajë nr. 11. Në këtë Mbledhje merrnin pjesë: Fazli Veliu, Emrush Xhemajli, Ali Ahmeti, Xhavit Haliti dhe Gafurr Elshani. Kryesia e LPK-së ka vendosur për stemën e UÇK-së, të cilën e punuan Gafurr Elshani dhe Adnan Asllani.

Për emërtimin Ushtria Çlirimtare e Kosovës ka shumë dëshmi që përputhen me datën e saj, së pari po e theksoj pohimin e Xhavit Halitit që e thotë në emisionin « Pa Rrotulla » në RTK, të Milaim Zekës, më 26 Tetor 2009 :
« - Emërtimi…pas kërkesave të Kryesisë e të Xhavit Hazirit, dërguar me shkrim në emër të Kryesisë së LPK-së, LPK-së, dega jashtë vendit. Vendimi është marrë…Unë dhe Azem Syla të merremi me këtë punë, d.m.th.me sektorin e veçantë- ushtarak. Vendimi është marrë më 17 Nëntor 1994. U vendos që Ushtria ose më mirë me thanë formacionet ushtarake që vepronin në teren prej kësaj date të ketë një emërtim me emrin Ushtria Çlirimtare e Kosovës. Dihet edhe ajo që nga këta të pestit, ideja për këtë emërtim ishte e Gafurr Elshanit”…
Nait Hasani, saktëson se në mbledhjen themeluese të UÇK-së, më 17 Nëntor 1994, të pranishëm kanë qenë Fazli Veliu, Gafurr Elshani, Emrush Xhemalji, Xhavit Haliti, Ali Ahmeti, të cilët e kanë dizajnuar dhe formën e emërtimit të UÇK-së.
-Haliti, njëri nga themeluesit e ish-Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe i pranishëm në formimin e UÇK-së, pranon se më 17 Nëntor 1994 është themeluar UÇK-ja, fakt ky që nuk mund të mohohet nga askush, të paktën nga ata që në atë kohë kanë qenë edhe të njohur me rrethanat.

Ali Ahmeti : Ndërkaq, anëtari i Shtabit Qendror, Ali Ahmeti tha se. “Ushtria Çlirimtare e Kosovës është emëruar më 17 nëntor 1994 me qellim që të hiqen të gjitha dilemat për opinionin publik, sepse para asaj kohe kishte shumë dezinformata dhe paqartësi për popullin e Kosovës, prandaj edhe është lëshuar komunikata e parë, ku janë marrë përsipër të gjitha aksionet nën emblemën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës me qellim që opinioni mos të ketë frikë.
“Unë kam qenë në takimin e 17 nëntorit 1994 kur është themeluar Ushtria Çlirimtar e Kosovës, -nënvizon Ahmeti. -Sipas tij dëshmorët e parë të UÇK-së janë Zahir Pajaziti, Edmond Hoxha, Hakif Zejnullahu, dhe këtu merr rrugën e vet UÇK-ja dhe sqarohet mjegulla e hedhur mbi Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës. “-Pra, kjo është kthesa më e madhe e popullit të Kosovës,” -thotë ai.
Me këtë shkrim, si dëshmi të kohës, kujtoj se e kam qartësuar me argumente të bollshme figurën e ndritshme të heroit tonë kombëtar Xhavit Haziri, i mbetet historisë që t’i shpalosë dokumentet arkivore përkatëse për ta njohur, de jure e de facto, këtë personalitet historik.
E përgëzoj Jakup Krasniqin, kryetarin e Kuvendit të Kosovës, për mirënjohjen që ia bënë kësaj figure heroike duke e shpallur hero. Mendoj se Kuvendi e Qeveria e Kosovës, bashkë me Faktorin ndërkombëtar kanë mundësi që t’i bëjnë trysni Qeverisë së Beogradit me një kërkesë për zbardhjen e rrëmbimit të tij, edhe të Ukshin Hotit, Hafir Shalës e gjithë të tjerëve që nuk u dihet fati, sepse mundësit ligjore janë, madje ka edhe një pistë ndjekje, për te cilën na dëshmon Behxhet Shala, atdhetar e aktivist i njohur i KMDLNJ- së.

PSE NUK PO HETOHET RASTI I DR.HAFIR SHALËS DHE XHAVIT HAZIRIT?!

Shkruan: Behxhet Sh. Shala - Prishtinë - 19.10.2009
KMDLNJ pati rënë në kontakt me një hetues të sigurimit shtetëror serb për të mësuar më shumë për fatin e dr.Hafir Shalës dhe Xhavit Hazirit, që të dy të rrëmbyer me të njëjtin skenar dhe duket nga i njëjti ekip. Informata që ka marrë KMDLNJ nga inspektori serb është se ata janë rrëmbyer nga një ekip i specializuar i Shërbimit Shtetëror serb dhe se ata pastaj janë dërguar në një lokacion jashtë Prishtinës, ku edhe u humben të gjitha gjurmët.
Në përfundim të këtij shkrimi, si kapitull i parë, për Xhavit Hazirin dua që t’i falenderoj të gjithë ata që më ndihmuan duke më dhënë informata e materiale tjera plotësuese për heroin tonë të paharruar. Në radhë të parë e falënderoj familjen e nderuar Haziri, prindërit dhe vëllezërit e dëshmorit, nga Kastrioti, ish-Obiliqi, si dhe të respektuarën, Remën, shoqen e tij, bashkë me djemtë, Çlirimin e Shqipërimin, nga Prishtina, pastaj Xhemajl Pllanën, vëllain tim, i cili gjeti kohë për mbledhjen e materialeve nga familja Haziri e nga bashkëveprimtarët e Xhavit Hazirit. 

Në këtë kontekst i falënderoj edhe këta miq që më ndihmuan në këtë punim, e këta janë Mustafë Krasniqi, Nait Hasani, Adnan Asllani, Elmi Zeka, Menderes Zeneli, Ejup Thaçi, Isak Qolli, Florin Kelmendi, Skënder Muharremi, Fadil Mirena, Bexhet Kelmendi etj. Njëkohësisht i ftoj të gjithë ata që janë të gatshëm të bashkëpunojnë, në të ardhmen, për një plotësim edhe më të ngjeshur të veprimtarisë së Xhavit Hazirit, -sidomos, ata që kanë qenë në burg me të dhe ata të cilët ishin të organizuar në strukturat e UÇK-së nga heroi në fjalë.
Unë, autori i këtij shkrimi, pata fatin që të njihem e të bashkëpunoja me Xhavit Hazirin, qysh kur ishte shtatëmbëdhjetë vjeçar, nga viti 1977, u ndamë me një përqafim të përmallshëm e vëllazëror në Ulqin, më 14 gusht të vitit 1997, kur u nisa për Shqipëri që pastaj të emigroja në Zvicër, me përshëndetjen e fundit :
Mirupafshim në Kosovën e lirë!
Emri dhe vepra atdhetare e Xhavit Hazirit mbetën një yll ndriçues për liri e bashkim kombëtar dhe do ta kujtojmë gjithmonë, si të gjallë, në kujtesën dhe shpirtin tonë !

LAVDI JETËS DHE VEPRËS SË HEROIT XHAVIT HAZIRI 

 
















Autor, 
Ramadan Pllana

Zvicër, më 1 shtator 2011