“Unë jam i gatshëm për bashkpunim me çdo shqiptar, pa dallim feje, vendi, ideje apo edhe bindje politike, unë s’kam gajle që ju jeni komunistë... Jam i gatshem të bashkpunoi edhe me komunistë, por vetëm për bashkimin e Kosovës me Shqipni, por kurrën e kurrës për bashkimin me Serbi...”
Myderriz (Profesor) Haki ef. Sermaxhaj
Myderriz (Profesor) Haki ef. Sermaxhaj lindi më 14 tetor 1914 në Hogosht të Dardanës (Kamenicë), në një familje me tradita te begatshme fetare e atdhetare, i edukuar dhe i formuar si intelektual i guximshëm për çështjen e besimit fetar, për kombin dhe tdheun ne veçanti.
I porsa kthyer nga përfundimi i medresesë “ Meddah” të Shkupit ku merr titullin Myderiz (prof) në vitin 1940, Haki Efendiu fillon aktivitetin e tij fetar e patriotik në Mdresenë “ATIK” të Gjilanit si Myderriz dhe drejtor i saj. Gjatë kësaj kohe ai bënë reformimin e medresesë . Ajo që është më e rëmdësishmja e që do të luaj rol të rëndësishëm në zgjimin e ndërgjegjës kombëtare dhe të bashkimit kombëtar është futja e gjuhës shqipe si lëndë mësimi për herë të parë në Medrese .
 |
| ne mes hijezuar me ,gjyre te zeze eshte Haki Sermaxhaj |
Pas Luftës së Dytë Botërore , inkuadrohet në përpjekjet e popullit shqiptar për liri, demokraci e dinjitet kombëtar. Duke mos u pajtuar me riokupimin sllavo-komunst të viseve etnike Shqiptare, Haki Sermaxhaj do të gjendet në vorbullën e L.p.L.T.Sh. ( Lëvizja për lirimin e Tokave Shqiptare), gjegjësisht ONDSH dhe “Besa Kombëtare”, si organizata legale politike të organizuara mirë dhe të krijuara në prag të përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, me degët e shtrira në të gjitha viset shqiptare të ish-Jugoslavisë, që kishin program dhe aspirate politike kmbëtare, qëllimi i të cilave ishte çlirimi dhe bashkimi i trojeve shqiptare. Këtu Haki Semaxhaj shquhet si udhëheqës dhe organizator i aftë duke qëndruar në krye të Komitetit të Qarkut NDSH-së për Rrethin e Gjilanit, për shpëtim e bashkim komëtar.
Pas zbulimit dhe burgosjes së KQ me qendër në Shkup, në gjysmën e dytë të muajit gusht të vitit 1946, burgoset edhe Haki Sermaxhaj në burgun e OZN-ës së Qarkut të Shkupit, ndaj të cilit përdoren torturat nga mëtë tmerrshmet çnjerzotre, si pasojë e të cilave sëmuret rëndë dhe nuk i ofrohet kurfar ndihme mjekësore. Ishte kjo arsyesja që Hakiu të mos gjykohet së bashku me të tjerët në “ Procesin e Gjilanit”, por për të do të organizohet gjykim veçant në Gjygjin e qarkut në Gjilan, ku dënohet me 20 vjet burgim të rëndë. Për vuajtje të dënimit dërgohet në burgun e Mitrovicës së Sremit.
Myderrizi Haki ef. Sermaxhaj nderroi jete më 27 janar 1948, pas 9 muaj qëndrimi në spitalin e burgut të Mitrovicës së Sremit. Disa shokë , me leje të drejtorisë së burgut, e varrosën në varrezat e burgut të Mitrovicës së Sremit. Eshtrat e tij edhe tani prehen në tokën e huaj.
Me rrespekt te posaçem pershendes familjen e myderrizit ne Dardanë, Hogosht, Gjilan dhe kudo qe jane të kene shendet. Zoti i bekofte / R.Latifaj - Hogoshti.
Prof. Myderriz Haki Sermaxhaj
Muaj i ftohtë ishte janari
plot me borë, dimër, acar
ikën vitet ngelën kujtimet
poezinë unë për ta marrë
--
Një copë akull n'timen zemër
pom' mërdhinë mua n'brendi
vargu -vargut ia gjenë rimën
n’Hogosht kthehem përsëri
---
Kujtoj kohërat që kanë ikur
dimrat e egër plot trishtim
kudo ndihej zëri i shqipes
që kurrë s’ndalej n’fluturim
----
Gjoksin gjak kishte Hakiu
myderrizi ynë atdhetar
mbylli sytë në burg të Sremit
at’ natë t' ftofti në janar
-----
Gjashtë dekada kanë ikur
Ai s’pushon i qetë n’amshim
komandant n’beteja të Kikës
e sot varrin ne s’ta dimë
---
N’ vargun tim t’radhës
lëshoj vetëm një ofshamë
Haki Sermaxhaj myderrizi
mbetet gjithmonë i gjallë
---
Janarët në Hogosht shkruhen
me shkronja t’arta gjithmonë
1948 dhe 19 84
Legjendarët ne s’i harrojmë
--
Dëshmoret kanë vetëm ditëlindje
atdhetarët kurrë nuk vdesin
Haki Sermaxhaj myderizi
frymëzim - simbol i qëndresës
me rrespekt, autori DAN HOGOSHTI
